Ανατρέπουν τα αρχαιολογικά δεδομένα οι δύο νέοι θολωτοί τάφοι του 1500 π.Χ., με τα 15.000 εντυπωσιακά ευρήματαΟι ανασκαφείς του περίφημου τάφου του αποκαλούμενου «Γρύπα Πολεμιστή», Τζακ Ντέιβις και Σάρον Στόκερ, παρουσίασαν χθες το μεσημέρι τα αποτελέσματα της ανασκαφικής περιόδου 2018-19 στον Ανω Εγκλιανό Μεσσηνίας, δύο νέους εντυπωσιακούς θολωτούς τάφους, που ονομάστηκαν Θολωτοί Τάφοι VI και VII, και χρονολογούνται τον 15ο αιώνα π.Χ., κατά την Υστεροελλαδική Περίοδο.
Η ανασκαφική δραστηριότητα και η δημοσίευση των δύο νέων τάφων, οι οποίοι είναι οι πρώτοι που ανακαλύφθηκαν εδώ και δεκαετίες, σε μια πολύ σπουδαία τοποθεσία με μυκηναϊκή παρουσία, δίνουν τη δυνατότητα να διασαφηνιστούν ή και να ανατραπούν πτυχές της υπάρχουσας εικόνας της Πύλου στα κρίσιμα στάδια του σχηματισμού κράτους στο Αιγαίο.
Εικάζεται ότι ο Γρύπας Πολεμιστής ήταν ένας βασιλιάς της Πρώιμης Μυκηναϊκής Περιόδου, κι έτσι εξηγείται ο χωριστός ενταφιασμός του σε λακκοειδή τάφο, αντί για τους χώρους ταφής των βασιλιάδων της Πύλου.
Μετά τα καινούργια ευρήματα, η Πύλος μοιάζει πολύ περισσότερο με τις Μυκήνες όσον αφορά τα νεκροταφεία, χωρίς αυτό να φαίνεται οπισθοδρομικό ή στενά περιορισμένο στην εποχή του μυκηναϊκού πολιτισμού. Στην πραγματικότητα, η συνολική εικόνα των πρώιμων σταδίων της Υστερης Εποχής του Χαλκού στην ηπειρωτική Ελλάδα γίνεται πιο ξεκάθαρη από αυτήν των Μυκηνών.
Τα ευρήματα ήλθαν στο φως από συγκυρία, καθώς ο στόχος ήταν η ανασκαφή ενός διπλανού αγροτεμαχίου στο οποίο υπήρξε ανασκαφική δραστηριότητα και στο παρελθόν. Η ανασκαφή ξεκίνησε το 2018 και στα τέλη Μαΐου του 2018 αποκαλύφθηκαν οι δύο τάφοι. Πρόκειται για δύο κυψελόσχημα ταφικά μνημεία, οι δρόμοι των οποίων βρίσκονται παράλληλα με αυτούς του Θολωτού Τάφου IV. Ηταν φανερό ότι κατά μήκος του δρόμου που οδηγούσε από την Ακρόπολη και το Ανάκτορο του Νέστορος προς τη Χώρα Τριφυλίας είχε χτιστεί το πιο σπουδαίο νεκροταφείο από χωροταξική άποψη, την εποχή που ο μυκηναϊκός πολιτισμός έπαιρνε για πρώτη φορά σάρκα και οστά στην ηπειρωτική Ελλάδα και κατά τη μετάβαση από τη Μέση στην Υστερη Εποχή του Χαλκού.
Ο Θολωτός Τάφος VI έχει διάμετρο 12 μ. και οι τοίχοι του διατηρούνται σε ύψος περίπου 4,5 μ. πάνω από το δάπεδο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ανασκαφέων, περιείχε κατά προσέγγιση περίπου 1.000 κ.μ. εδάφους και πετρωμάτων, τα οποία είχαν υποστεί κατολίσθηση σε διάφορες χρονικές φάσεις, καθώς ο θόλος του τάφου είχε καταρρεύσει. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική στρωματογραφία εντός του θαλάμου. Εχει απομονωθεί η φάση κατά την οποία το ανώτερο τμήμα κατοικούνταν στην Αρχαϊκή – Κλασική Εποχή και σε χαμηλότερο ύψος φαίνεται ότι υπήρχε παρουσία κατά τους Σκοτεινούς Χρόνους. Πιθανόν, τώρα να ξετυλιχθεί το κουβάρι της ιστορίας της Υστερης Εποχής του Χαλκού, που σχετίζεται με αυτόν τον τάφο.
Ο Θολωτός Τάφος VII έχει διάμετρο 8,5 μ. περίπου, ενώ οι τοίχοι του διατηρούνται σε ύψος περίπου 2 μ. Οι τοίχοι αμφότερων των τάφων είναι κατασκευασμένοι με παρόμοιο τρόπο, με ακατέργαστους λίθους, ενώ οι δρόμοι τους είναι χωμάτινοι. Ωστόσο, ανεξήγητο παραμένει το γεγονός ότι στο δάπεδο της βορειοανατολικής και της νοτιοανατολικής πλευράς του θαλάμου βρέθηκαν λαξευτοί λίθοι. Η τόσο κοντινή απόσταση που έχουν από τους τοίχους φανερώνει πως δεν μπορεί να έχουν πέσει μέσα στον τάφο από ψηλά, αλλά μάλλον είχαν μεταφερθεί από την Ακρόπολη του Ανακτόρου του Νέστορα, έχοντας διασωθεί από κτίρια που είχαν προηγουμένως καταστραφεί.
Ο συνολικός χαρακτήρας των ευρημάτων που παρέμειναν στους νέους τάφους και τους δρόμους τους μοιάζει εξαιρετικά με αυτόν των θαλαμωτών τάφων που αποκαλύφθηκαν στις Μυκήνες, ιδίως ως προς το ύφος των κοσμημάτων και άλλων διακόσμων, ενώ βρέθηκαν και στοιχεία που απουσίαζαν από την Πύλο, τα οποία μαρτυρούν δεσμούς με την Εγγύς Ανατολή και την Αίγυπτο. Στα πιο συναρπαστικά νέα ευρήματα (15.000 περίπου) συγκαταλέγεται ένα χρυσό δαχτυλίδι, το οποίο απεικονίζει δύο βοοειδή που πλαισιώνονται από στάχυα κριθαριού, και ένα χρυσό μενταγιόν που απεικονίζει την κεφαλή της Αιγύπτιας θεάς Αθωρ.
Η ανασκαφική έρευνα του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι μέσω της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, αποκαλύπτοντας τα δύο νέα θολωτά ταφικά μνημεία, εμπλουτίζει τα αρχαιολογικά δεδομένα στην περιοχή της Πυλίας, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τους διαύλους επικοινωνίας και συναλλαγών με τη μινωϊκή Κρήτη, την Αίγυπτο και την Εγγύς Ανατολή στις πρώιμες Μυκηναϊκές Περιόδους, και ιδιαιτέρως πριν από τη μεγάλη ακμή του Ανακτόρου του Νέστορα. Επιπλέον τίθενται νέα δεδομένα και ερωτήματα σχετικά με το πολιτικό, κοινωνικό και θρησκευτικό καθεστώς στη δυτική Μεσσηνία.
