Ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος γίνεται με κυβερνοστρατιώτες

Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης τα όπλα είναι οι διαρροές που πλήττουν από ηγέτες και σελέμπριτι έως εγκληματίες

Από τη Δήμητρα Αθανασοπούλου

Η δημοκρατία στα χρόνια των διαρροών… Καλωσορίσατε στην εποχή των leaks – εκεί που η ποιότητα της ελευθερίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τα όρια της ανθρώπινης γνώσης. Εκεί που η ιδιωτικότητα αποδομείται, ενώ οι πόλεμοι διεξάγονται πλέον υπόγεια, με «έγγραφα» αντί για σφαίρες. Εκεί που υπεράκτιες εταιρίες υπεράκτια καίγονται. Τι αλλαγές έχει επιφέρει στις ζωές μας η βιοτεχνολογική επανάσταση; Από τον κοινωνικό μετασχηματισμό μέχρι τα LuxLeaks, τα WikiLeaks και τα PanamaLeaks, ο πόλεμος διεξάγεται πλέον μέσω διαρροών σε μια εποχή απόλυτης σύμφυσης του πραγματικού και του ψηφιακού.

Το νέο διαπλανητικό σκάνδαλο των εγγράφων του Παναμά επαναφέρει στο προσκήνιο τον πόλεμο της πληροφορίας με συγκλονιστικές αποκαλύψεις.
«Ηγέτες, εγκληματίες, celebrities εμπλέκονται στο σκάνδαλο του αιώνα» γράφει στην ιστοσελίδα της η Παγκόσμια Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists – ICIJ), η οποία κρύβεται πίσω από την αποκάλυψη. Ποιες μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν όμως για την απόκτηση των εγγράφων του Παναμά; Αγιάζει ο σκοπός τα μέσα; Και ποιος είναι τελικά ο σκοπός; Μήπως οι ηχηρές αποκαλύψεις έχουν ως απώτερο στόχο την αποσταθεροποίηση συγκεκριμένων καθεστώτων ή, όπως υποστηρίζουν άλλοι, είναι ένας τρόπος για να «βάλει πόδι» στον Παναμά η Διεθνής Κοινότητα; Πώς ήρθαν τα έγγραφα στην κατοχή της γερμανικής εφημερίδας «Suddeutsche Zeitung», η οποία εν συνεχεία τα μοιράστηκε με τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων;

Χρειάζεται αρκετός χρόνος για να δοθούν απαντήσεις και να κατανοηθούν η λογική και οι στοχεύσεις ενός τέτοιου συστήματος – όπως η βάση των Panama Papers, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Monde», ένα από τα έντυπα που είχαν πρόσβαση στις ανέκδοτες πληροφορίες και προσπαθεί να ρίξει φως στο «αδιάφανο κολαστήριο» των φορολογικών παραδείσων.

«Οι υπεύθυνοι»

Ενα είναι βέβαιο: τα Panama Papers αφήνουν πίσω τους με διαφορά τα LuxLeaks, αφού καίνε από πολιτικούς μέχρι βασιλιάδες, από τραπεζίτες μέχρι επιχειρηματίες, αθλητές και καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Στον αντίποδα όλων αυτών βρίσκονται οι «πληροφοριοδότες», οι οποίοι για κάποιους είναι ήρωες και για άλλους προδότες.

Oπως o Τζούλιαν Aσανζ, πρωτεργάτης των WikiLeaks του μη κερδοσκοπικού οργανισμού ΜΜΕ, όπως συστήνεται, o οποίος άλλαξε τα δεδομένα στη μάχη της ενημέρωσης το 2010, οπότε ξεκίνησε να δίνει στη δημοσιότητα χιλιάδες διπλωματικά έγγραφα κάνοντας το Πεντάγωνο να τρέμει. Η αμερικανική κυβέρνηση έσπευσε να κάνει λόγο για επίθεση κατά της διεθνούς κοινότητας.

Τότε ήταν που κηρύχτηκε επισήμως ο «Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος της πληροφορίας». Λίγα χρόνια μετά, το Λουξεμβούργο -πρωταγωνιστής του σκανδάλου LuxLeaks- αποφάσισε να παίξει τον ρόλο του διώκτη αντί του διωκόμενου, αφού ο εισαγγελέας του Λουξεμβούργου απήγγειλε κατηγορίες κλοπής και παραβίασης επαγγελματικού απορρήτου στον φερόμενο ως υπεύθυνο της διαρροής των χιλιάδων σελίδων συμφωνιών μεταξύ του Λουξεμβούργου και πολυεθνικών εταιριών.
Τα πεδία μάχης, εξάλλου, στα χρόνια του τεχνολογικού οργασμού είναι πλέον πολλαπλά. Ο νέος πόλεμος θίγει και τον ρόλο της δημοσιογραφίας και των επικοινωνιών στις διεθνείς υποθέσεις, καθώς η υπόθεση των Panama Papers διεξήχθη από τον οργανισμό International Consortium of Investigative Journalists, έναν φορέα εκατοντάδων ερευνητικών δημοσιογράφων που ασχολούνται με υποθέσεις εγκλημάτων τα οποία ξεπερνούν τα σύνορα ενός κράτους… Η συνέχεια είναι γνωστή. Περισσότερες από 100 συντακτικές ομάδες σε 76 χώρες έσκυψαν πάνω από τα νέα leaks..

Τα Panama Papers είναι η μεγαλύτερη διαρροή στην ιστορία της ερευνητικής δημοσιογραφίας. Το είπε ο ίδιος ο Εντουαρντ Σνόουντεν. Δικαίως, αφού η διαρροή 11.500.000 ντοκουμέντων καλύπτει μια 40ετή περίοδο διαφυγής σε παγκόσμιο επίπεδο, από το 1977 έως το 2015, με πρωταγωνιστές τουλάχιστον 140 πολιτικούς από 50 χώρες του κόσμου.

Αν το διαδίκτυο -το οποίο έλαβε σάρκα και οστά στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού- θυμίζει ολοένα και περισσότερο έναν Μεγάλο Αδελφό, ένα μάτι που τα βλέπει και τα καταγράφει όλα, οι σύγχρονοι κυβερνοστρατιώτες δρουν δίχως όρια. Οπως δίχως όρια δρουν όλες οι κρατικές οντότητες που δεν συνεργάζονται επαρκώς στο φορολογικό πεδίο προκειμένου να προσελκύσουν ξένους επενδυτές αδιαφορώντας αν προκαλούν δυστυχία και θάνατο στον αναπτυσσόμενο κόσμο με το να παρέχουν «εξωτικό καταφύγιο» στη μαζική φορολογική διαφυγή των Δυτικών ή των προνομιούχων της Ανατολής.

Οι υπεράκτιες εταιρίες που στερούν 150 δισ. ευρώ από τις φτωχές χώρες!

Ποια μπορεί να είναι η σχέση της δυστυχίας του πλανήτη με τις υπεράκτιες εταιρίες; Αν μια πεταλούδα που κινεί τα φτερά της στον Αμαζόνιο μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα, τότε η δράση μιας offshore εταιρίας στον Παναμά ή στο Χονγκ Κονγκ μπορεί να αφήσει δίχως φάρμακα το Μαλάουι και το Καμερούν.

Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της ισπανικής εφημερίδας «El Mundo», οι φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες από τη μαύρη ήπειρο μέχρι και τη Λατινική Αμερική μένουν δίχως φάρμακα και τρόφιμα εξαιτίας των φορολογικών παραδείσων. Για την ακρίβεια, κάθε χρόνο οι φτωχές χώρες χάνουν περίπου 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να εισπράξουν από τη φορολόγηση των μεγιστάνων τους – εγχώριων ή εισαγόμενων. Μόνο που οι ζάπλουτοι -υψηλότατοι, πολιτικοί και celebrities της σοουμπίζ και των επιχειρήσεων- επιλέγουν να γυρίσουν την πλάτη τόσο στις «εφορίες του κόσμου» όσο και στους συνανθρώπους τους. Και το ομολογούν, εμμέσως πλην σαφώς. Οπως ο Γουόρεν Μπάφετ, ο οποίος παραδέχτηκε κυνικά ότι φορολογείται λιγότερο από οποιονδήποτε υπάλληλό του. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και η καθαρίστρια ή η γραμματέας του συμβάλλει περισσότερο στο φορολογικό σύστημα της χώρας απ’ ό,τι ο ίδιος. Ετσι «εξαιτίας» των μεγιστάνων που προτιμούν να διαφυλάξουν τα πλούτη τους σε μια offshore, περίπου 400.000.000 άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές παροχές υγείας.

Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του Μαλάουι, όπου μόνο τα 43.000.000 δολάρια που θα έπρεπε να πληρώνει στο αφρικανικό κράτος μια αυστραλέζικη εταιρία εξόρυξης αντιστοιχούν στους μισθούς 17.000 νοσηλευτών και 8.500 γιατρών.
Εκτιμάται ότι στην Αφρική το 30% των περιουσιών των πιο πλούσιων -ποσό που υπολογίζεται σε 500 δισ. δολάρια- βρίσκεται σε φορολογικούς παραδείσους. Αυτό σημαίνει ότι τα αφρικανικά κράτη χάνουν ετησίως τουλάχιστον 14 δισ. δολάρια που θα εισέπρατταν κανονικά από φόρους και θα μπορούσαν να επενδύσουν στα εθνικά συστήματα υγείας τους για να σωθούν οι ζωές 4.000.000 παιδιών.

Η παρουσία των ονομάτων συνεργατών του Μπασάρ αλ Ασαντ στις λίστες του Παναμά επανέφερε στο προσκήνιο την υποψία ότι πίσω από τους βομβαρδισμούς στη Συρία κρύβονται κέρδη από offshore.
Τι είναι, όμως, μια υπεράκτια εταιρία; Πρόκειται για μια μορφή ξένης εταιρίας, αναγνωρισμένη πλήρως από το διεθνές δίκαιο ως ένα νομικό πρόσωπο το οποίο έχει δικαίωμα να προβαίνει σε οποιασδήποτε μορφής δικαιοπραξίες. Εχει απεριόριστη διάρκεια ζωής, εφόσον βεβαίως καλύπτει τις υποχρεώσεις της έναντι του κράτους στο οποίο έγινε η σύστασή της. Στην πραγματικότητα είναι ένα νομικό εύρημα που μπορεί να είναι τόσο νομότυπο όσο παράνομο. Πάντα, όμως, είναι «καταφύγιο» των προνομιούχων της ζωής εις βάρος των απόκληρων του κόσμου.

Πρωταθλητές στην ευτυχία και στο ξέπλυμα

«Παναμάς, η κινούμενη πλάκα της οικονομικής αδιαφάνειας» σημείωνε η γαλλική «Le Figaro», αμέσως μετά τις αποκαλύψεις από τα ντοκουμέντα των Panama Papers. Το σχετικό δημοσίευμα έθιγε τους μη έως τώρα ορατούς λόγους της οικονομικής ευημερίας του λιλιπούτειου κράτους της Λατινικής Αμερικής, που κέρδισε το 2013 και τον τίτλο της πιο ευτυχισμένης χώρας χάρη στη διαρκώς αναπτυσσόμενη οικονομία της και στο χαμηλό ποσοστό ανεργίας της;
Η χώρα -πρωταθλήτρια τόσο στην «ευτυχία» όσο και στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος- βρίσκεται από καιρό στο στόχαστρο του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Γιατί «επελέγη» ο Παναμάς, ένα κράτος με 3.900.000 κατοίκους, για να μεταμορφωθεί στο νέο φορολογικό τέρας του πλανήτη; Η επιλογή εξηγείται ιστορικά, όπως και εκείνη των νήσων της Καραϊβικής. Αν αναλογιστούμε ότι οι υπεράκτιες εταιρίες εμφανίστηκαν αρχικά σε μικρά νησιωτικά κράτη, η οικονομική ανάπτυξη των οποίων κατέστη αδύνατη λόγω της γεωπολιτικής θέσης τους αλλά και των ειδικών ιστορικών συγκυριών…
Δεν πάει καιρός που ο Παναμάς είχε κάνει τον γύρο του κόσμου ως «Ελντοράντο των συνταξιούχων της Δύσης», αφού ήταν ένα από τα κράτη που είχαν αρχίσει να οικοδομούν ειδικά προγράμματα για τους «δραστήριους εξηντάρηδες», προσφέροντάς τους έναν εξωτικό παράδεισο με χαμηλό κόστος και υγειονομική περίθαλψη.

Ο Βλ. Πούτιν και η ηχηρή απουσία των ΗΠΑ

Αν πίσω από κάθε διαρροή υπάρχει πολιτική στόχευση -εκτός από την αποκάλυψη της όποιας αλήθειας, τότε στην περίπτωση των Panama Papers στόχος ήταν η αποσταθεροποίηση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτό υποστηρίζει το Κρεμλίνο, το οποίο πίσω από τις ηχηρές αποκαλύψεις «βλέπει» τη CIA – υποψίες που εντάθηκαν αρχικά με την ηχηρή απουσία της Αμερικής από τις λίστες. Τη στιγμή, όμως, που ο διεθνής Τύπος αναρωτιόταν γιατί η Αμερική απουσίαζε εντελώς από το σκάνδαλο του αιώνα, άρχισαν να διαρρέουν τα πρώτα ονόματα Αμερικανών που έκρυβαν το μαύρο χρήμα τους στον φορολογικό παράδεισο της Κεντρικής Αμερικής. Κι ενώ η βρετανική εφημερίδα «The Guardian», διαβεβαίωνε στο σχετικό άρθρο της ότι πολλά από τα αρχεία που διέρρευσαν θα παραμείνουν απόρρητα -εννοώντας τους πολυεκατομμυριούχους των ΗΠΑ-, χυνόταν αρκετό μελάνι για στοχοποίηση του περιβάλλοντος του Βλαντιμίρ, έτσι ώστε να πληγεί το Κρεμλίνο.
Δεν είναι και λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι οι Αμερικανοί εκατομμυριούχοι απουσιάζουν από τις λίστες για τον απλούστατο λόγο ότι δεν θα επέλεγαν ποτέ έναν φορολογικό παράδεισο τόσο κοντά στην αμερικανική επικράτεια – ισχυρισμός που μοιάζει αρκετά πειστικός, αν λάβουμε υπόψη ότι το υπεγράφη συμφωνία Παναμά – ΗΠΑ, στην οποία περιλαμβανόταν φορολόγηση ποσών που έφταναν στη χώρα της Κεντρικής Αμερικής από τις ΗΠΑ.

Πολυεθνική «οχυρό» του μαύρου χρήματος

Ποια είναι η Mossack Fonseca, η εταιρία παροχής νομικών υπηρεσιών που εμπλέκεται στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην παγκόσμια Ιστορία;
Γνωστή πλέον ως «οχυρό του μαύρου χρήματος», η Mossack Fonseca -μια πολυεθνική, που έχει ως έδρα της τον Παναμά, ωστόσο, διαθέτει υποκαταστήματα σε 48 πόλεις στον κόσμο, ανάμεσα στα οποία είναι η Ζυρίχη, το Χονγκ Κονγκ και το Μαϊάμι. Σε όλα αυτά τα παραρτήματα, διάσπαρτα από τη Σουηδία μέχρι την Κίνα, η νομική εταιρία απασχολεί περισσότερους από 600 υπαλλήλους και συνεργάτες.
Η Mossack Fonseca, σύμφωνα με τη «Le Monde», ιδρύει 9.000 εταιρίες offshore τον χρόνο, αλλά επιμένει να μεταθέτει ευθύνες στους μεσάζοντες με τους οποίους συνεργάζεται, δηλαδή σε δικηγορικά γραφεία, λογιστές και εκπροσώπους τραπεζών. Η πολυεθνική «φρουρός» του μαύρου χρήματος μετρά σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ζωής. Ιδρύθηκε το 1977 από δύο δικηγόρους, τον Γερμανό Jürgen Mossack και τον Ramón Fonseca από τον Παναμά. Τα 11.500.000 αρχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και καταδεικνύουν ότι η Mossack Fonseca βοήθησε πελάτες της να ξεπλύνουν βρόμικο χρήμα και να αποφύγουν κυρώσεις και φόρους αφορούν την περίοδο 1977-2015, δηλαδή από το έτος ίδρυσής της μέχρι πέρυσι.

{{-PCOUNT-}}23{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα