Οι έννοιες του σεβασμού, της δεοντολογίας, οι άγραφοι νόμοι που υποτίθεται ότι διέπουν το ανθρώπινο είδος κατά τον πόλεμο εξαϋλώνονται
H μόνιμη παραμονή στρατιωτικών στην Ακρόπολη είχε γενικότερα δυσμενείς συνέπειες για τα μνημεία. Οι ιταλοί πρώτοι πρώτοι κατέλαβαν το μουσείο και αφού ερεύνησαν το γραφείο του διευθυντή, 22 Ιανουαρίου 1942 εγκαταστάθηκαν σε αυτό. Στις αίθουσες τον αρχαϊκών αετωμάτων εγκατέστησαν το πλυντήριό τους και το μαγειρείο και το υπόλοιπο μουσείο μεταβλήθηκε σε στρατώνα. Ο βράχος έγινε στρατιωτική περιοχή, όπου οι στρατιώτες χρησιμοποιούσαν τα πολεμικά μηχανήματα χωρίς φροντίδα για τον τόπο. Αναβαν φωτιές για το πρόχειρο φαγητό τους, βρόμιζαν τα μνημεία με βενζίνες, πετρέλαια και μηχανέλαια και, όπως ήταν φυσικό, μεταχειρίζονταν το απόμερα σημεία της Ακροπόλεως για αποχωρητήρια. Μαρτυρείται μάλιστα πως ούτε ο Παρθενώνας ούτε τα Προπύλαια γλίτωσαν από τη χρήση αυτή».
Βασιλείου Πετράκου, «Τα αρχαία της Ελλάδος κατά τον πόλεμο 1940 – 1944», εκδ. Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις αρχαιολογικής εταιρείας, αριθμός 144, Αθήνα 2012.
Η ανθρώπινη πείρα, από την αυγή του ιστορικού χρόνου έως και τις ημέρες μας έχει αποδείξει ότι η σχέση του κατακτητή με τα πολιτισμικά αποθέματα του κατακτημένου είναι εργαλειακή. Οι έννοιες του σεβασμού, της δεοντολογίας, το διεθνές δίκαιο, οι άγραφοι νόμοι που υποτίθεται ότι διέπουν το ανθρώπινο είδος σε περιόδους πολέμου εξαϋλώνονται. Εξατμίζονται ταχύτερα από τα υδάτινα ίχνη των δροσοσταλίδων που αφήνει πίσω της η παγερή νύχτα της ερήμου. Ολα καταβροχθίζονται από τις αδηφάγες ακτίνες του καυτού ήλιου της ανάγκης να απορροφηθούν οι ζωτικές δυνάμεις του θύματος. Οι αρχαιότητες, τα συγγράμματα, τα έργα τέχνης, όλα γίνονται εργαλεία των νικητών – και τα εργαλεία ενίοτε σπάνε, χαλάνε, ανταλλάσσονται με κάτι άλλο. Κι αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει. Οταν οι οπλίτες και οι αξιωματικοί του εχθρού αντέχουν να βλέπουν τα μάτια μικρών παιδιών να αδειάζουν, να σβήνουν από την πείνα, το κρύο, τις κακουχίες, θα διστάσουν να βεβηλώσουν τα λευκά μάρμαρα που αναπαριστούν θεούς και θέαινες;
Στο σύγγραμμα του κ. Πετράκου διαβάζουμε για τον τιτάνιο αγώνα που έκανε η πατρίδα να γλιτώσει τα άγια των αγίων από τα νύχια των προγόνων των Ευρωπαίων «συμμάχων» μας. Το κράτος του Ιωάννη Μεταξά είχε προετοιμαστεί για όλα. Και για νίκη και για ήττα. Για τη δεύτερη, τελικά αναπόδραστη, εκδοχή έπρεπε να γίνει προσεκτική, ταχεία προπαρασκευή για τη μεγάλη «απόδραση» και τη «φυγάδευση» όσο το δυνατόν περισσότερων αρχαιοτήτων. Η επικών διαστάσεων επιχείρηση στέφθηκε με επιτυχία. Ομως, τα μνημεία δεν μπορούσαν να μετακινηθούν. Η Ακρόπολις έμεινε στη θέση της. Κι εκεί υπέστη τη… μεταχείριση των «πολιτισμένων» στρατιωτών του Αξονα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας: «Στους έλληνες αρχαιολόγους φοβερή εντύπωση έκαμε η φωτογράφιση ιταλών στρατιωτών αγκαλιά με τις κόρες του Ερεχθείου. Ακόμη φοβερότερη ότι στην Ακρόπολη σύχναζαν και οι ερωτικοί σύντροφοι των Ιταλών. Δεν παρέλειψαν ακόμη ίδιοι να θραύουν αρχιτεκτονικά μέλη για απόσπαση αναμνηστικών κομματιών ή να χαράζουν τα ονόματά τους στα μάρμαρα των μνημείων».
Η Αθήνα, το στέμμα του αβασίλευτου Ελληνισμού, είναι η πρώτη που πλήττεται τόσο καίρια, αποφασιστικά στις περιπτώσεις που ο Στρατός μας ηττηθεί και οι Μήδοι τελικά διαβούν. Οπως διαβάζουμε στην «Ουρανία» (απόδοση Γιάννη Βλαχογιάννη – Κυριάκου Κοσμά, έκδοση του ΟΕΔΒ το 1966), στο κεφάλαιο της Ηροδότειας Ιστορίας που αναφέρεται στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, όταν οι Πέρσες πέρασαν μέσα στην πόλη και η πλειοψηφία των Αθηναίων μαχητών περίμενε να τους αντιμετωπίσει στα ξύλινα τείχη, στις τριήρεις, οι βάρβαροι σκότωσαν τους ικέτες, διάρπαξαν τον ναό, πυρπόλησαν την Ακρόπολη.
«Καὶ πήρανε ἔτσι τὸ ἄστυ τῆς Ἀθήνας ἔρημο, καὶ μοναχὰ λίγους ἤβρανε ἐκεῖ Ἀθηναίους μέσα στὸ ἱερὸ κλεισμένους· καὶ ἤτανε ὅλοι τους ταμίες τοῦ ναοῦ καὶ μερικοὶ ἄλλοι ἄνθρωποι φτωχοί· καὶ αὐτοὶ ὅλοι ἀφοῦ φράξανε μὲ ξύλα τὶς θύρες τῆς Ἀκρόπολης, χτυπούσανε τοὺς ἐχθρούς˙ […] Οἱ Πέρσες κρατώντας τὸ λόφο ἀντίκρυ ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη, ποὺ λέγεται ῎Αρειος Πάγος, νά μὲ τὶ τρόπο κάμανε τὴν πολιορκία· ἀφοῦ βάνανε στουπὶ ἀναμμένο γύρω στὰ βέλη, τὰ ρίχνανε κατὰ τὸ φράχτη. Οἱ πολιορκημένοι ὅμως Ἀθηναῖοι ἐπιμένανε στὴν ἀντίσταση, ἂν καὶ εἴχανε φτάσει στὰ τελευταῖα τους καὶ ὁ φράχτης πιὰ δὲν τοὺς βοηθοῦσε. Οἱ Πέρσες, ποὺ εἴχανε ἀνεβῆ, πρῶτα ριχτήκανε στὶς πύλες τοῦ ναοῦ, κι ἀφοῦ τὶς ἀνοίξανε σκοτώνανε τοὺς ἱκέτες· κι ἀφοῦ τοὺς στρώσανε ὅλους κατὰ γῆς νεκρούς, διαρπάξανε τὸ ναὸ καὶ πυρπολήσανε τὴν Ἀκρόπολη».
Οποτε περνούν οι βάρβαροι, αυτά πράττουν, τα… αναμενόμενα. Δική μας αποστολή είναι να μην το επιτρέπουμε.
