Σε τι καλούνται τα παιδιά να υπακούσουν, σε ποιες αρχές και αξίες; Ιδίως όταν βλέπουν τους γονείς να μην πράττουν οι ίδιοι όσα ζητούν από αυτά;
Από τον π.
Θεμιστοκλή Μουρτζανό
Ειδικοί αλλά και πνευματικοί επισημαίνουν ότι η δυσκολία που γίνεται απουσία επικοινωνίας ταλαιπωρεί τη ζωή της οικογένειας. Η υπεραπασχόληση των γονέων, τα μαθήματα και οι άλλες δραστηριότητες των παιδιών, το χάσμα των γενεών, οι εσωστρεφείς χαρακτήρες, η κουλτούρα της τηλεόρασης και του διαδικτύου που κατατρώγουν τον ελεύθερο χρόνο στερούν τη δυνατότητα της παρέας και της συζήτησης στην οικογένεια. Τα μέλη της οικογένειας συχνά δεν καταλαβαίνουν ότι το πρόβλημα στην επικοινωνία δεν είναι τόσο ποσοτικό όσο ποιοτικό. Μιλούν τα παιδιά στους γονείς και οι ίδιοι σκέφτονται άλλα. Μιλά ο άνδρας στη γυναίκα και η γυναίκα στον άνδρα, και ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά όσα ακούει. Κυριαρχεί «ο λογισμός του εγώ».
Μπορείς να λες ό,τι θέλεις, όμως εγώ ακούω αυτά που νομίζω ότι μου λες, ακούω αυτά που θα ήθελα να ακούσω και πιάνομαι από μία κουβέντα σου, χωρίς να μπορώ ή να προσπαθώ να παρακολουθήσω συνολικά τι μου λες ή τι δεν μου λες. Η σιωπή κάποτε κρύβει τις μεγαλύτερες αλήθειες! Την ίδια στιγμή «ο λογισμός του εγώ» καταργεί το πνεύμα της μαθητείας στις σχέσεις των μελών της οικογένειας. Οταν τα ξέρω όλα ή όταν έχω πείσει τον εαυτό μου ότι έχω δίκιο όπως σκέφτομαι, τι θα μάθω από τον άλλον;
Βεβαίως οι γονείς ζητούν από τα παιδιά τους να τους ακούνε, εννοώντας να υπακούν. Ομως, πόσο έχουν φροντίσει να διδάξουν τα παιδιά τους και με λόγια και με έργα το «τι» και το «γιατί» της υπακοής. Σε τι καλούνται τα παιδιά να υπακούσουν, σε ποιες αρχές και αξίες; Γιατί να υπακούσουν, ιδίως όταν βλέπουν τους γονείς να μην πράττουν όσα ζητούν από αυτά;
Αλλωστε, ο καθρέφτης είναι η συζυγική σχέση! Οι μεγάλοι κουβαλούν τα φορτία της δικής τους ανατροφής, όπως και τις επιδράσεις του περιβάλλοντος και του πολιτισμού. Συχνά δεν έχουν ούτε την πειθαρχία ούτε τη διδακτικότητα, ώστε αυτά που κρίνουν ως σωστά να τα προσφέρουν. Κι έτσι τα παιδιά συνηθίζουν στο να μεγαλώνουν στον αυτόματο πιλότο. Ή οι γονείς επαναπαύονται στο σχολείο και στους εκπαιδευτικούς, στην Εκκλησία ή στον αθλητισμό και στη μουσική, για να μπορέσουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν αξίες, που οι ίδιοι είτε δεν ενστερνίζονται ή δεν θέλουν να διδάξουν.
Η επικοινωνία δεν προϋποθέτει πάντοτε ισότητα. Κυρίως χρειάζεται να έχεις και να θέλεις κάτι να πεις. Να μοιραστείς εμπειρίες που δεν μπορεί να είναι μόνο αρνητικές. Να αντιμετωπίζεις τον άλλο με αγάπη, δηλαδή να τον βλέπεις ως πρόσωπο που καλείσαι να μοιραστείς μαζί του την ίδια σου τη ζωή. Με «τον λογισμό του εγώ» άλλοτε θεωρείς ότι δεν χρειάζεσαι τίποτε και άλλοτε απαιτείς αυτό που νομίζεις ότι δικαιούσαι. Ομως ο άλλος, μικρότερος ή μεγαλύτερος, δεν υπάρχει ως πρόσωπο που η αγάπη ζητά την προτεραιότητά σου γι’ αυτόν.
Η Εκκλησία στη συμβουλευτική της δεν αρκεί να προτρέπει στην επικοινωνία ή στην ακρόαση του ενός από τον άλλο. Η αυθεντική αγάπη δείχνει τον δρόμο για την ήττα του «λογισμού του εγώ» και την καλλιέργεια του «εμείς», της συνάντησης των προσώπων. Με τη βοήθεια της πίστης και την παρουσία του Χριστού παλεύουμε για τον δρόμο που θα καταστήσει την οικογένεια πρωτίστως κοινότητα, παρέα, κατ’ οίκον εκκλησία. Εκεί είναι η λύση!
Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια
