Συναγερμός στην κυβέρνηση για να συνεχιστεί έως το 2019 το καθεστώς προστασίας

Παζάρι με την τρόικα για να μην περάσουν στα χέρια των εταιριών διαχείρισης μη εξυπηρετούμενες οφειλές, που συνδέονται με σπίτια αντικειμενικής αξίας έως 140.000 €. Ποιες δικλίδες ασφαλείας παρέχει ο ισχύων νόμοςΗ Θέση μας: ΟΙ ΓΑΛΑΖΟΑΙΜΑΤΟΙ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ

Διαβάστε επίσης:

►Η έρευνα της ρωσικής TV για τη συνωμοσία κατά Καραμανλή

►Αδ. Γεωργιάδης: Ενας «δεξιός»από συμφέρον

►Γιατί έμειναν «ζωντανές νεκρές» οι τράπεζες!

►Ολη η απόφαση του ΣτΕ που βάζει φρένο στο «πόθεν έσχες»
_{Δ. Παπαγγελόπουλος: «Κάποιοι κάτι θέλουν να κρύψουν»}

►Το (ελληνικό) σκορποχώρι στην Ευρωβουλή

Αν δεν υπάρξει συμφωνία, ακόμη και τα ενήμερα δάνεια θα μπορούν να περάσουν στα χέρια των ξένων funds

Από τον
Βασίλη Παπακωνσταντόπουλο

Την επέκταση της προστασίας από τις πωλήσεις σε funds ενήμερων και μη εξυπηρετούμενων δανείων, που συνδέονται με πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 140.000 ευρώ, θα διαπραγματευτεί η κυβέρνηση με τους θεσμούς. Διαπραγμάτευση που επείγει, καθώς η προστασία των δανείων αυτών ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017, κάτι που σημαίνει ότι από την αρχή του 2018 όλα τα δάνεια θα μπορούν να περάσουν στα χέρια των funds. Πώς όμως μπορούν να προστατευτούν οι δανειολήπτες έναντι των funds που εξαγοράζουν τα εν λόγω δάνεια; Ο ισχύων νόμος παρέχει δικλίδες ασφαλείας και καθορίζει υποχρεώσεις τόσο για τις τράπεζες όσο και για τις εταιρίες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων.

Εδώ και κάποιους μήνες επιτρέπεται η πώληση σε funds όλων των «κόκκινων» δανείων που δεν συνδέονται με την πρώτη κατοικία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα πώλησης ακόμα και στεγαστικών δανείων αν η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας ξεπερνά τα 140.000 ευρώ. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα «κόκκινα» δάνεια πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 140.000 ευρώ και χωρίς εισοδηματικό κριτήριο.

Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από την πώληση σε funds έως το τέλος του 2017 όλα τα δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια, αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία.

Η ισχύς του ρυθμιστικού πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πωλήσεις σε funds λήγει στο τέλος του έτους και θα τεθεί στην κρίση των δανειστών. Οι πρώτες διαβουλεύσεις σε επίπεδο ανώτατων αξιωματούχων αναμένεται να αρχίσουν αυτήν την εβδομάδα με την άφιξη των εκπροσώπων των δανειστών στην Αθήνα. Στόχος του αρμόδιου υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης είναι να επεκταθεί η ρύθμιση κατά δύο χρόνια, έως το τέλος του 2019.
Σε περίπτωση που οι θεσμοί δεν εγκρίνουν τη συγκεκριμένη παράταση, θα περάσουν στα χέρια των funds ακόμη και ενήμερα δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία. Με άλλα λόγια, από τις αρχές του 2018 θα απελευθερωθεί πλήρως η αγορά δανείων. Ακόμα πάντως κι αν συμβεί αυτό, η εκποίηση δανείων δεν μπορεί να γίνει άμεσα, αφού με βάση τον νόμο 4336/2015 θα πρέπει να έχει προηγηθεί δωδεκάμηνη προειδοποίηση από το τραπεζικό ίδρυμα στην επιχείρηση ή στον ιδιώτη.

Δικλίδες ασφαλείας

Ο νόμος, πάντως, προβλέπει δικλίδες ασφαλείας και οι δανειολήπτες θα πρέπει να ενημερωθούν για τη διαδικασία που ακολουθείται και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί αν το δάνειό τους περάσει σε χέρια fund. Καταρχάς, για όλα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που δεν εξαιρούνται από την προστασία πώλησης οι τράπεζες θα πρέπει πριν από τη μεταβίβασή τους να έχουν κάνει πρόσφατη εμπεριστατωμένη και ουσιαστική πρόταση ρύθμισης στους δανειολήπτες. Παράλληλα, δεν αλλάζουν οι συμβάσεις που έχουν υπογράψει με την τράπεζα από την οποία δανείστηκαν. Δηλαδή το fund που θα αγοράσει ένα δάνειο δεν μπορεί να μεταβάλει μονομερώς το επιτόκιο ή τη διάρκεια αποπληρωμής του, αλλά θα πρέπει να τηρήσει τους όρους του δανείου που έχει υπογραφεί μεταξύ του πιστωτικού ιδρύματος και του πολίτη.

Μετά τη μεταβίβαση των δανείων οι μη τραπεζικές εταιρίες θα πρέπει να ακολουθήσουν εκ νέου τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και να κάνουν πρόταση ρύθμισης με βάση τη δυνατότητα αποπληρωμής και λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Παράλληλα, οι μη τραπεζικές εταιρίες στις οποίες θα μπορούν να μεταβιβάζονται δάνεια υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων με έδρα την Ελλάδα, που θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ολοι οι κανόνες προστασίας καταναλωτή, ο Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για τον καθορισμό των δόσεων με βάση την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής, ο αναμορφωμένος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη) κ.λπ. που ισχύουν για τις τράπεζες θα ισχύουν και για αυτές τις εταιρίες. Τα μη πιστωτικά ιδρύματα που θα αποκτήσουν δάνεια θα είναι Α.Ε. που θα εδρεύουν στην Ελλάδα ή θα έχουν έδρα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Οσον αφορά τους αποκτώντες δάνεια από τρίτες χώρες, έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ή να έχουν ορίσει εταιρία διαχείρισης εγκατεστημένη στην Ελλάδα ή στον ΕΟΧ με υποκατάστημα, υπό την επιφύλαξη εφαρμογής των ενωσιακών διατάξεων και δεν πρέπει να έχουν έδρα σε κράτος που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς σε μη συνεργάσιμο κράτος.

Αν το δάνειο το οποίο δεν έχει εξασφάλιση πρώτης κατοικίας με τις ανωτέρω προϋποθέσεις εν τέλει πουληθεί σε ένα fund, τότε θα διασφαλίζεται η μη χειροτέρευση της ουσιαστικής θέσης του δανειολήπτη με την παράλληλη υποχρέωση του μη τραπεζικού ιδρύματος να συνεχίζει τη διαδικασία του ΚΔΤ από το στάδιο στο οποίο την παρέλαβε, με τις πρόνοιες που αυτή έχει (δηλαδή ειδοποίηση του δανειολήπτη, πρόταση ρύθμισης, αντιπρόταση κ.λπ., τροποποίηση πρότασης με βάση τις ρυθμίσεις του ΚΔΤ: μειωμένη δόση και επιμήκυνση, περίοδος χάριτος, καταβολή μόνο τόκων, μείωση επιτοκίου, μερική διαγραφή οφειλής).

Απαιτητό ολόκληρο το ποσό μετά τις 91 ημέρες καθυστέρησης!

Οταν ένα δάνειο περάσει πλέον στα χέρια των «γερακιών» αυτών, καλό θα είναι οι δανειολήπτες να είναι συνεπείς στις ημερομηνίες καταβολής των δόσεων. Σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής μιας δόσης, ακόμα και μία ημέρα, θα δέχονται τηλεφωνικές κλήσεις από εισπρακτικές εταιρίες, κλήσεις που θα πυκνώνουν όσο μεγαλώνει η καθυστέρηση. Αν, τώρα, η πληρωμή καθυστερήσει 90 μέρες, δηλαδή τρεις μήνες, αρχίζουν τα σκούρα.

Ακριβώς την επόμενη μέρα, την 91η, οι δανειολήπτες θα ενημερωθούν ότι είναι απαιτητό το σύνολο της οφειλής. Τι γίνεται σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή η πλήρης εξόφληση του χρέους; Θα κινηθούν διαδικασίες κατάσχεσης του ακινήτου ή της επιχείρησης. Η είσπραξη του δανείου θα συνεχίσει να γίνεται από την τράπεζα που τα πούλησε. Προκειμένου δε να μην είναι «αμελής» η τράπεζα στην είσπραξη αυτών των δανείων, θα προβλέπονται ρήτρες σύμφωνα με τις οποίες, αν αυξηθούν οι επισφάλειες στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, η τράπεζα θα πρέπει να επιστρέψει στο fund τμήμα των χρημάτων που έλαβε από την πώλησή του.

Επίσης, η υποχρέωση ιδιαίτερης μεταχείρισης των ευπαθών ομάδων από τις τράπεζες περιλαμβάνεται στον Κώδικα Δεοντολογίας και υποχρεώνει τις εταιρίες διαχείρισης (μέσω των οποίων και μόνο μπορούν να δραστηριοποιούνται τα funds) να συνεχίζουν την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας. Επίσης υποχρεώνει τις ίδιες εταιρίες να παρουσιάσουν στην ΤτΕ μεθόδους αναδιάρθρωσης που θα επιφυλάσσουν ιδιαίτερη μεταχείριση για τις ευπαθείς ομάδες.

Πλαίσιο προστασίας

Οι οφειλέτες θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι το πλαίσιο προστασίας για τα δάνεια που θα πωληθούν σε funds είναι το ίδιο με αυτό που ισχύει για τις τράπεζες. Υπάρχει ειδική πρόνοια για τις τραπεζικές συμβάσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο στα «πράσινα» δάνεια, καθώς ο νέος ιδιοκτήτης δεν θα μπορεί να αυξήσει το περιθώριο επιτοκίου (spread) πάνω από το επίπεδο που ήταν στην ημερομηνία της μεταβίβασης. Μόνη εξαίρεση αποτελούν περιπτώσεις όπου η αρχική σύμβαση περιέχει πρόβλεψη εξέλιξης του spread, με συγκεκριμένο τρόπο που μπορεί να ποσοτικοποιηθεί (με ακρίβεια και με συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια).

Κάτι που ισχύει κυρίως σε περιπτώσεις επιχειρηματικών δανείων, όπου συνδέεται το spread με τη μελλοντική κερδοφορία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, που ούτως ή άλλως σπανίζουν, η μεταβολή του επιτοκίου δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δανειστών.

Αντίστροφη μέτρηση και για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς

Σε λειτουργία τίθεται η πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και οι τράπεζες ετοιμάζονται να τοποθετήσουν τα πρώτα δάνεια.

Ποια θα είναι αυτά; Δάνεια που ανήκουν σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, οι οποίοι διαθέτουν και σημαντικά εισοδήματα και ικανά περιουσιακά στοιχεία, και μπορούν να εξυπηρετήσουν το δάνειό τους, αλλά συνειδητά δεν το κάνουν. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι συνεργάσιμοι δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ή και αδυναμία αποπληρωμής των δανείων δεν έχουν κανέναν λόγο να ανησυχούν, τουλάχιστον σε αυτή την πρώτη φάση λειτουργίας της πλατφόρμας.

Οι λεγόμενοι «στρατηγικά κακοπληρωτές» υπολογίζονται σε 60.000, οι μισοί εκ των οποίων διαθέτουν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, ενώ οι άλλοι μισοί επιχειρηματικά. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στρατηγικά κακοπληρωτών αποτελούν δανειολήπτες οι οποίοι πήραν στεγαστικό δάνειο στο 100% της αξίας του ακινήτου, δηλαδή χωρίς να βάλουν ίδια κεφάλαια, προχώρησαν σε ενοικίαση του σπιτιού τους, διαθέτουν καταθέσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία, και «αρνούνται» να συνεργαστούν με την τράπεζά τους για την αποπληρωμή του δανείου τους.

Αποτελεί, άλλωστε, κοινή διαπίστωση ότι η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει την ευελιξία στους στρατηγικούς κακοπληρωτές να μετακινούνται από νομοθέτημα σε νομοθέτημα, ουσιαστικά παρατείνοντας διαδικασίες που απαξιώνουν τα στοιχεία ενεργητικού και τα δικαιώματα των πιστωτών.
Μέσα από την εφαρμογή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι τράπεζες ευελπιστούν ότι θα παρακάμψουν τις αντιδράσεις πολιτών στα κατά τόπους ειρηνοδικεία και θα επισπεύσουν τη διενέργεια πλειστηριασμών με το πάτημα ενός κουμπιού. Ολες οι αιτήσεις, προσφορές, εγγυητικές επιστολές κ.λπ. θα υποβάλλονται με ηλεκτρονικό τρόπο και η σχετική διαδικασία πλειοδοσίας θα διεξάγεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, χωρίς να χρειάζεται η φυσική παρουσία κανενός από τους σχετικούς παράγοντες (επισπεύδοντες, οφειλέτες, πλειοδότες κ.λπ.), με συνέπεια να μπορούν να συμμετέχουν στους πλειστηριασμούς ενδιαφερόμενοι ακόμα και από το εξωτερικό.

Η ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα αναμένεται να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία τον επόμενο μήνα και, σε πρώτη φάση, εκτιμάται ότι θα τεθούν σε διαδικασία πλειστηριασμού περίπου 2.000 ακίνητα.
Οι τράπεζες διαμηνύουν ότι όλες οι δικαστικές εγγυήσεις που έχει ένας δανειολήπτης διατηρούνται και, βέβαια, όσοι προστατεύονταν μέχρι σήμερα θα εξακολουθήσουν να έχουν την ίδια προστασία.

Τέσσερις νέες άδειες διαχείρισης από την ΤτΕ

Το τελευταίο διάστημα η Τράπεζα της Ελλάδος χορήγησε τέσσερις νέες άδειες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις.
Τη μία έλαβε η Union de Creditos Inmobiliarios Ελλάς, θυγατρική του γαλλικού τραπεζικού ομίλου BNP Paribas, που δραστηριοποιείται στις αγορές της Ιβηρικής (Ισπανία, Πορτογαλία) και τη Βραζιλία και την τελευταία δεκαετία δραστηριοποιείται στη χώρα μας στην αγορά της στεγαστικής πίστης.
Τη δεύτερη, η Resolute Asset Management, η οποία αποτελεί θυγατρική της ομώνυμης αγγλικής εταιρίας, που ειδικεύεται στη διαχείριση ακινήτων και αναμένεται να αναπτύξει παρόμοια δραστηριότητα και στη χώρα μας.
Την τρίτη, η Independent Portfolio Management, θυγατρική της Alvarez and Marsal. Η ΙΡΜ είναι η πρώτη ανεξάρτητη εταιρία διαχείρισης επιχειρηματικών δανείων στην Ελλάδα, η οποία προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης απαιτήσεων προς μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
Η τέταρτη άδεια κατέληξε στα χέρια της B2KAPITAL, που είναι θυγατρική του νορβηγικού ομίλου B2Holding, με ειδίκευση στη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων και με δραστηριότητα σε 20 χώρες σε όλη την Ευρώπη.