ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΕ ΜΙΚΡΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

Επείγει η διατήρηση μιας λειτουργικότητας-κανονικότητας σχέσεων αντί του παγώματος των επαφών λόγω των προκλήσεων στο Αιγαίο

Από τον
Αλέξανδρο Τάρκα*

Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν στην Αθήνα και, ιδίως, στη Θράκη θα ενοχλήσει, τις επόμενες ημέρες, το εθνικό συναίσθημα, αλλά η ψυχρή διπλωματική λογική, η ευαίσθητη ισορροπία στο Αιγαίο και οι περίεργες εξελίξεις μεταξύ Αγκυρας, Ουάσινγκτον, Μόσχας και Βερολίνου επιβάλλουν τον διάλογο με τη γειτονική χώρα. Επείγει η επίτευξη και, κυρίως, η διατήρηση μιας λειτουργικότητας – κανονικότητας σχέσεων αντί του παγώματος των επαφών λόγω των προκλήσεων στο Αιγαίο και σε άλλα μέτωπα.

Η εμπειρία των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποδεικνύει ότι είναι πιο συμφέρον οι δύο πλευρές να μιλούν απευθείας παρά μέσω τρίτων. Για παράδειγμα, το Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ του Μαΐου 1988 πρόσφερε, για πολλά χρόνια, έναν κώδικα συνεννόησης για τη διεξαγωγή των εκατέρωθεν αεροναυτικών δραστηριοτήτων.

Αντίθετα, τον Μάρτιο του 1987 η παρέμβαση του γ.γ. του ΝΑΤΟ, λόρδου Κάρινγκτον, είχε αποτρέψει μεν τη σύρραξη, αλλά στέρησε από την Ελλάδα το δικαίωμα ερευνών για υδρογονάνθρακες σε «αμφισβητούμενες» περιοχές.
Ομοίως, η «διπλωματία των σεισμών» του 1999-2004 και η αμοιβαία συνεννόηση επί των αρχών του Ελσίνκι του Δεκεμβρίου 1999 οικοδόμησαν λειτουργικό διμερές πλαίσιο που ήταν πολύ καλύτερο από τη Συμφωνία της Μαδρίτης, του Ιουλίου 1997, με τη μεσολάβηση της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Μ. Ολμπράιτ και τις περίεργες αναφορές σε «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας.

Παράλληλα, το πρόσθετο στοιχείο που επιβάλλει τους ανοιχτούς διαύλους Αθήνας – Αγκυρας είναι η διαπίστωση ότι διανύουμε μια κρίσιμη περίοδο, διμερώς και στην ευρύτερη περιοχή, κατά την οποία πολλά αλλάζουν:

Πρώτον, τα ισχυρά μέλη της Ε.Ε. αφενός απορρίπτουν, ουσιαστικά, την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας (που «εξημέρωνε το θηρίο» και πρόσφερε γαλήνη στην Ελλάδα) και αφετέρου προωθούν την αναβάθμιση της τελωνειακής σχέσης. Δίνουν πια προτεραιότητα στις οικονομικές συναλλαγές και, αργότερα, στη διαμόρφωση της «ειδικής σχέσης» που θα αποδειχθεί η χειρότερη εξέλιξη, αφού η Ε.Ε. δεν θα επιβάλει όρους (και η Αγκυρα δεν θα αναλάβει δεσμεύσεις) σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Δεύτερον, η απειλή του Μεταναστευτικού – Προσφυγικού είναι διαρκής. Παραμένει άγνωστο αν οι αυξημένες αφίξεις του τελευταίου τριμήνου αποτελούν προειδοποίηση του προέδρου Ερντογάν προς την Ευρώπη, με ταυτόχρονη αδιαφορία του για το κόστος που πληρώνει πρώτη η Ελλάδα (ως ανατολικό σύνορο της Ε.Ε.), ή άσκηση ταυτόχρονης πίεσης προς τις Βρυξέλλες και την Αθήνα. Διπλωματικές πηγές κάνουν λόγο για ειρωνείες Τούρκων αξιωματούχων «μην ανησυχείτε, φταίει ο καλός καιρός»!

Τρίτον, παρά τη συνήθη φιλολογία στη χώρα μας ότι η Τουρκία διαλύεται και οι ΗΠΑ την έχουν ξεγράψει για τη Δύση, τίποτα από τα δύο δεν έχει συμβεί ή δεν θα συμβεί σύντομα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Ντ. Τραμπ περιέγραψε περισσότερο την προσωπική του εκτίμηση για τον κ. Ερντογάν και λιγότερο τη στρατηγική των αρμόδιων αμερικανικών υπουργείων και υπηρεσιών.

Τέταρτον, η πιθανότητα αεροναυτικού ατυχήματος ή δυστυχήματος στο Αιγαίο είναι μεγάλη, καθώς οι παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου (τόσο στο πραγματικό όριο των 10 ναυτικών μιλίων όσο και στο ΝΑΤΟϊκά καταγραφόμενο των 6 ν.μ.) είναι σχεδόν διπλάσιες το 2017 συγκριτικά με το 2016. Το ίδιο συμβαίνει με τις εμπλοκές αεροσκαφών, ενώ οι υπερπτήσεις νησιών είναι λιγότερες. Μεγάλη ένταση διαπιστώνεται και στα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων με υπερτετραπλάσιες παραβιάσεις συγκριτικά με πέρυσι. Ωστόσο, όπως έδειξε η μείωση των παραβιάσεων στον ένα μήνα που έχει μεσολαβήσει από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά στην Αγκυρα, η ένταση στο Αιγαίο εκτονώνεται σε περιόδους διεξαγωγής διαλόγου.

Εν αναμονή και της καθεαυτής συμπεριφοράς του κ. Ερντογάν το επόμενο διήμερο, το μόνο βέβαιο είναι ότι μία επίσκεψη δεν λύνει τα προβλήματα. Επεται, τον Φεβρουάριο, η σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, με άγνωστη ακόμα ατζέντα, ενώ από την άνοιξη του 2018 θα κινηθούν και πάλι τα πράγματα στο Κυπριακό.

*Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη

{{-PCOUNT-}}14{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα