Αποκατάσταση μιας πραγματικότητας

Είναι άδικο να εξαπολύεται μια οιονεί κατάρα για ένα σύνολο ανθρώπων, δημιουργώντας ένα στερεότυπο που αγγίζει τα έσχατα όρια της ανελαστικής σκέψηςΑπό τον
Γιάννη Χριστόπουλο*

Το σημείωμα αυτό έχει την πρόθεση να ενημερωθεί η κοινή γνώμη για την πραγματική διάσταση των πραγμάτων σε ό,τι αφορά το πέρασμα του αείμνηστου Στέφανου Λαζαρίδη από τη διοίκηση της ΕΛΣ και να αποκατασταθεί η πραγματικότητα, η οποία κακοποιείται.

Εδώ και πολλά χρόνια ένα κομμάτι του παρακαλλιτεχνικού κατεστημένου και οι φίλοι του Στέφανου Λαζαρίδη έχουν βάλει στόχο να «αποκαταστήσουν» τη μνήμη του, υβρίζοντας γενικώς και αορίστως κάποιους κακούς, χωρίς ονόματα, χωρίς γεγονότα.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι στη χώρα μας ο ανυποψίαστος πολίτης αποπροσανατολίζεται συνήθως από τους δήθεν διαφωτιστές του, οι οποίοι με την πάροδο των ετών λειτουργούν ως ένα παρακαλλιτεχνικό κύκλωμα.

Ο Στέφανος Λαζαρίδης πρέπει να γίνει σαφές ότι αναγνωρίστηκε από τους Ελληνες εξαιτίας της θαυμαστής καλλιτεχνικής προσωπικότητάς του. Κανείς, ακόμα και την περίοδο της αποπομπής του, δεν αμφισβήτησε την καλλιτεχνική αξία του. Θα ήταν αστείο, τουλάχιστον. Σε σημείωμα του αξιολογότατου Δημήτρη Δημητριάδη, στο protagon, με σκοπό τη διαφήμιση της έκθεσης που έγινε στην ΕΛΣ προς τιμήν του Στέφανου Λαζαρίδη, στην προσπάθειά του να εξάρει την προσωπικότητα και το έργο του, προχώρησε πάρα πολύ τον συλλογισμό του και έγραψε: «Πρέπει διά βίου να φέρει βάρος στη συνείδησή της αυτό που λέγεται θάνατος του Στέφανου Λαζαρίδη.
Είναι ανθρωποκτόνος η Λυρική». Αν και αυτό θυμίζει την ανάλογη ρήση «τον Καζαντζίδη τον έφαγαν οι Εβραίοι», επειδή η Λυρική δεν είναι τα ντουβάρια, αλλά οι άνθρωποί της, είναι άδικο να εξαπολύεται μια οιονεί κατάρα για ένα σύνολο ανθρώπων, δημιουργώντας ένα στερεότυπο που αγγίζει τα έσχατα όρια της ανελαστικής σκέψης.

Ο Στέφανος Λαζαρίδης απεπέμφθη έπειτα από την εισήγηση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΛΣ στον τότε υπουργό πολιτισμού Γ. Βουλγαράκη. Μέχρι τότε, στους 18 μήνες θητείας του Λαζαρίδη, είχαν παραιτηθεί δύο πρόεδροι του διοικητικού συμβουλίου της ΕΛΣ, πρωτόγνωρο όχι μόνο για τη Λυρική, ο Σπύρος Ευαγγελάτος και ο Ευτύχιος Βορίδης, προσωπικότητες αντίστοιχου κύρους με τον Λαζαρίδη.

Ο Ευαγγελάτος και το διοικητικό συμβούλιο ως ένα σώμα παραιτήθηκαν διότι ο Λαζαρίδης, αγνοώντας προφανώς τους νόμους, προχώρησε χωρίς την άδεια του Δ.Σ. σε ενέργειες που συνιστούσαν πολεοδομικές παραβάσεις.
Τότε ο υπουργός Γ. Βουλγαράκης υπερασπίστηκε τον Λαζαρίδη και αυτό έγινε αδικώντας το Δ.Σ., το οποίο προφανώς είχε δίκιο στην αντίδρασή του. Επομένως είναι άδικη η κατηγορία ότι δεν στηρίχτηκε ο Λαζαρίδης από την πολιτική Αρχή. Ακολούθως διορίστηκε νέο Δ.Σ. με πρόεδρο τον Ευτύχιο Βορίδη, ο οποίος παραιτήθηκε κι αυτός μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, πάλι λόγω αδυναμίας συνεννόησης με τον καλλιτεχνικό διευθυντή.

Σε όλους όσοι βίωσαν τους 18 μήνες διοίκησης Λαζαρίδη υπάρχει η άποψη ότι καλώς απεπέμφθη και εκ του αποτελέσματος συμπεραίνεται ότι κακώς διορίστηκε. Οι λόγος, απλός: Ο Λαζαρίδης δεν είχε καμία εμπειρία διοικητικής άσκησης Αρχής, αλλά και της ελληνικής πραγματικότητας. Εχει κουράσει το εντελώς αλλοπρόσαλλο σκεπτικό ότι η διοίκηση δεν πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν τους ανθρώπους που θα εργαστούν για να υλοποιηθεί η πολιτική της. Τα οράματα των πεφωτισμένων ηγετών τα υλοποιούν άνθρωποι και όχι προσομοιωτές εφαρμογής ιδεών. Η Ιστορία βρίθει μεγάλων οραματιστών που οδήγησαν χώρες στον όλεθρο ακριβώς γιατί ακολουθούσαν τα μονοπάτια των εμμονών τους, ερήμην των υπόλοιπων ανθρώπων. Ασφαλώς οι έχοντες την απόλυτη θέση ότι ο Στέφανος Λαζαρίδης ήταν ένα είδος Ιωάννη Καποδίστρια για την ΕΛΣ έχουν μικρή σχέση με το αντικείμενο της όπερας και καμία γνώση της ιστορίας της ΕΛΣ. Το πιθανότερο είναι ότι άρχισαν να ασχολούνται μαζί της με τον ερχομό του.

Στην περίοδο που ήταν διευθυντής ο Λαζαρίδης σίγουρα υπήρξαν ιδέες εξαιρετικές. Προθέσεις καλές; Ενδεχομένως. Η πράξη και τα αποτελέσματα όμως δεν δικαίωσαν το σύνολο της πολιτικής του.
Πρώτα απ’ όλα, η Λυρική του Λαζαρίδη ήταν βαφτισμένη στο πνεύμα ότι οι Ελληνες είναι ένας λαός καλλιτεχνικώς υπανάπτυκτος, ενδεχομένως και όχι μόνο καλλιτεχνικώς. Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν έδωσε ποτέ ένα στίγμα αγάπης για τους ανθρώπους που αποφάσισε να διοικήσει. Εκτός αυτού, η διοίκηση Λαζαρίδη υπήρξε εξαιρετικά άδικη, απροσπέλαστη στο να ακούσει την άλλη άποψη και με παντελή αδιαφορία για το αύριο του ελληνικού μελοδράματος.

Ενα τρανταχτό παράδειγμα αφορά τους Ελληνες μονωδούς. Σήμερα υπάρχει ένα σύνολο Ελλήνων μονωδών οι οποίοι διαπρέπουν σε μεγάλα θέατρα του εξωτερικού, αλλά και πλαισιώνουν τις παραστάσεις της ΕΛΣ σε ρόλους υψηλών απαιτήσεων. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν αρχίσει την πορεία τους λίγο πριν από την έλευση του Λαζαρίδη στην ΕΛΣ. Αυτοί οι καλλιτέχνες αυτομάτως αποκλείστηκαν από τον Λαζαρίδη με την πρωτοφανή καλλιτεχνική άποψη ότι υστερούν λόγω της εθνικότητάς τους. Και αυτό έγινε στο πιο κρίσιμο σημείο της καλλιτεχνικής τους ανάπτυξης. Εχει ακουστεί ότι δεν έφταιγε αυτός αλλά ο καθ’ ύλην συνεργάτης του Ηλίας Τζεμπετονίδης. Αυτό όμως πάλι δεν αφορά κανέναν, είναι μια υπολεπτομέρεια της Ιστορίας. Το αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής θα ήταν πως, αν συνεχιζόταν για περισσότερα χρόνια αυτή η πολιτική, μια ολόκληρη γενιά τραγουδιστών θα είχε ουσιαστικά ατροφήσει ή εξαφανιστεί. Σήμερα δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να καταρτίσουμε καλλιτεχνικό προγραμματισμό, με όλες τις οικονομικώς σωτήριες συνέπειες για την επιβίωση της ΕΛΣ.

Oμως το σημαντικότερο πρόβλημα ήταν, όπως και με το Μέγαρο Μουσικής, οι λαζαρίδειες αντιλήψεις που αντιμετώπισαν τους οργανισμούς όχι ως χώρους παραγωγής πολιτισμού, αλλά ως διαμετακομιστικούς πολιτιστικούς χώρους. Ολοι αντέδρασαν μόνο στο άκουσμα της πολιτικής που σχεδίαζε ο Φαμπρ για το Φεστιβάλ Αθηνών. Στην ΕΛΣ οι καλλιτέχνες υπέστησαν εμπράκτως πολιτική τύπου Φαμπρ. Οποτε εξέφρασαν τις αντιδράσεις τους για την καταστροφική πολιτική που εφαρμοζόταν για το ίδρυμα αλλά και για τις ζωές τους, υβρίστηκαν με τον χυδαιότερο τρόπο από τους δημοσιογράφους της παρακαλλιτεχνικής κλίκας.
Η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι ίδιοι δημοσιογράφοι ύμνησαν πολιτικές εκ διαμέτρου αντίθετες από αυτές του Λαζαρίδη μερικά χρόνια μετά. Δείγμα συνέπειας και του επιπέδου της γνώσης που έχουν!

Ο Λαζαρίδης σίγουρα ήταν σπουδαίος. Σίγουρα θα μπορούσε να προσφέρει πολλά για όσα χρόνια ζωής είχε, εάν τον χρησιμοποιούσαν σε αυτό που μπορούσε να κάνει τόσο καλά όσοι λίγοι. Θα μπορούσε να είναι ένας άριστος καλλιτεχνικός σύμβουλος σε ό,τι αφορούσε τον τομέα του και να μην αναγκαστεί να εγκαταλείψει τόσο άδοξα την καριέρα του για κάτι που δεν είχε δείξει ότι είχε τις δυνατότητες επιτυχίας.

Ενα είναι βέβαιο, πως με τον άδοξο τρόπο που έφυγε πληγώθηκε. Και για έναν καλλιτέχνη του επιπέδου του ήταν όντως βάναυσο. Σε ανθρώπινο επίπεδο είναι κατανοητό.

Δεν ξέρω αν πραγματικά είχε μόνη πρόθεση να βελτιώσει και να μην εξαερώσει τους ανθρώπους της Λυρικής. Αλλά σε καμιά στιγμή των δεκαοκτώ μηνών δεν έδειξε ότι τον ενδιέφεραν οι άνθρωποι.
Ουσιαστικά απέτυχε γιατί επί των ημερών του τα πιο δημιουργικά μέλη απομακρύνθηκαν ή έφυγαν οικειοθελώς και έμεινε με τους κόλακες. Τυχαίο;

Η ελληνική πραγματικότητα, που όσο κι αν την υποτιμούμε είναι πάντοτε και πανταχού παρούσα, είναι ουσιαστικά εκείνη που «κατάπιε» τον Λαζαρίδη. Και ασφαλώς η επίγνωση αυτής της πραγματικότητας έρχεται πάντα να μας θυμίζει ότι δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουμε αγνοώντας την! Ας είναι αιώνια η μνήμη του καλλιτέχνη Στέφανου Λαζαρίδη. Πρόσφερε στην τέχνη του και το όνομά του θα μένει πάντα σημείο αναφοράς.

*Λυρικός καλλιτέχνης

{{-PCOUNT-}}17{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα