ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΡΕΣΕ Η ΑΛΗΘΕΙΑ

Μια διαχρονική επισκόπηση των ελαττωμάτων μας μέσα από τα γραπτά του Εντ. Αμπού, πριν από σχεδόν δύο αιώνες

Από τον
Γιώργο Στράτο*

Oι άνθρωποι πολλές φορές κάνουμε ότι ακούμε τον συνομιλητή μας, αλλά στην πραγματικότητα… πέρα βρέχει. Μπενάκης – βγενάκης όσα λέει, όσο δε πιο ειλικρινή -και άρα δυσάρεστα για εμάς- είναι αυτά, τότε είναι που «πιάσ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το»! 

Η γενική συμπεριφορά μας ως λαός είναι πολύ κοντά σ’ αυτή την ανθρώπινη ιδιότητα. Δεν μας αρέσουν οι αλήθειες. Πολύ δε περισσότερο η αυτοκριτική που αυτές συνεπάγονται. Αμα, δε, τις έχει ξεστομίσει και ξένος, τότε είναι που ο Ελλην ξεσπαθώνει, γιατί ο τράχηλός του, εκτός από ζυγό, δεν υποφέρει και την κριτική!
Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκει ο Γάλλος λογοτέχνης και δημοσιογράφος Εντμόν Αμπού, που στα μισά του 19ου αιώνα εργάστηκε για περίπου δύο χρόνια στη Γαλλική Σχολή Αθηνών. Το έργο του θεωρήθηκε μισελληνικό και συκοφαντήθηκε για πολύ καιρό στη χώρα μας, μέχρις ότου καταστεί σαφές ότι πρόκειται για την καθαρή ματιά ενός φιλέλληνα, που δεν μπορεί παρά να εντοπίσει τα αντιφατικά στοιχεία της ταυτότητάς μας, στην οποία προφανώς συνυπάρχουν τα επιτεύγματα μαζί με τα ελαττώματα.

Στο πιο γνωστό βιβλίο του, τον «Βασιλέα των ορέων» του 1857, εξιστορεί τα πεπραγμένα ενός λήσταρχου, ονόματι Χατζησταύρου, ο οποίος περιφέρεται θρασύτατα στην Αττική, σκοτώνει, απάγει, ληστεύει με την ανοχή και τη συνεργασία των διωκτικών Αρχών και, όταν αισθάνεται ότι τα χρόνια πέρασαν, αποσύρεται σε μια έπαυλη στις όχθες του Ιλισού και προσπαθεί να αναλάβει το υπουργείο Δικαιοσύνης!

Σήμερα θα σταθούμε σε μερικά αποσπάσματα από το «Η Ελλάδα του Οθωνα» (εκδόσεις Μεταίχμιο), που εκδόθηκε το 1854. Οι συγκρίσεις και οι ομοιότητες με σημερινές καταστάσεις, δικές σας.

«Στους Ελληνες η αγάπη για την ελευθερία ισοδυναμεί και με περιφρόνηση στους νόμους και σε κάθε νόμιμη Αρχή· η αγάπη για την ισότητα εκδηλώνεται συχνά σαν άγρια ζήλια απέναντι σε όλους εκείνους που ξεχωρίζουν· ο κοντόφθαλμος πατριωτισμός γίνεται εγωισμός και το εμπορικό πνεύμα αγγίζει την απατεωνιά. […] Τα παλικάρια έχουν μάθει από τότε που γεννήθηκαν να παραβιάζουν τους νόμους, ενώ οι Φαναριώτες να τους παρακάμπτουν· η μάζα του λαού μόνο με τη βία υπάκουε και δεν πιστεύει πως έχει την παραμικρή υποχρέωση απέναντι σε μια αδύναμη κυβέρνηση· η θρησκεία, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, ωθεί τους πιστούς στη δεισιδαιμονία μόνο και ξεχνά να κηρύξει την ηθική.
Η εξουσία δεν γνωρίζει πώς να γίνει σεβαστή και φαίνεται να αμφιβάλλει για τον εαυτό της· με δυο λόγια, όλα συντείνουν στο να γίνει ο ελληνικός λαός ο πιο απείθαρχος του κόσμου». Πόσο ακριβής περιγραφή της αρχής της κακοδαιμονίας μας εφ’ όλης της ύλης, που δεν είναι άλλη από την έλλειψη σεβασμού στον νόμο;

Και ακολουθεί η έλλειψη σεβασμού στους ανθρώπους: «Ο ίδιος φθόνος, που επέβαλλε άλλοτε την αυστηρή ετυμηγορία του εξοστρακισμού, καταδικάζει σήμερα τους ανθρώπους που ξεπερνούν ένα ορισμένο επίπεδο. Κάποιους τους δολοφονούν με μαχαίρι, ενώ κάποιους άλλους τους σκοτώνουν με τα λόγια. Ρωτήστε έναν Ελληνα για όλα τα μεγάλα ονόματα της χώρας του, δεν θα μιλήσει για κανένα χωρίς να το κηλιδώσει. Ο ένας πρόδωσε, ο άλλος έκλεψε, κάποιος τρίτος έδωσε συμβουλή ή διαταγή για φόνο· και οι πιο αγνοί έχουν ήθη αχρεία. Δεν υπάρχει ένας Ελληνας που να χαίρει εκτίμησης στην Ελλάδα».

Για να… δέσει το γλυκό με την έλλειψη σεβασμού στη γη: «Οι Ελληνες που καλλιεργούν τη γη νιώθουν ταπεινωμένοι· προσβλέπουν σε μια θέση υπηρέτη ή φιλοδοξούν να γίνουν ιδιοκτήτες μιας μικρής ταβέρνας». Και επειδή… «η γεωργία απαιτεί περισσότερη υπομονή, περισσότερη θέληση και μεγαλύτερη προσήλωση, χαρακτηριστικά που οι Ελληνες δεν είχαν ποτέ τους» καμαρώνουμε το «αποτέλεσμα»!

«Ο Ελληνας βρίσκει τη θέση του στην πόρτα ενός μαγαζιού, όπου προσελκύει τους πελάτες, ή πάνω στη γέφυρα ενός πλοίου, όπου διασκεδάζει τους επιβάτες. Καθισμένος, ευχαριστιέται την αρχοντιά του· όρθιος, θαυμάζει την κομψότητά του· αλλά τον απωθεί η ιδέα να σκύψει πάνω από τη γη. Οι γεωργοί μας θα τον θεωρούσαν άεργο, αλλά θα είχαν άδικο· δουλεύει με το μυαλό». Μου φαίνεται σαν να αντιγράφει την καθημερινότητά μας …

*Δικηγόρος – δημοσιογράφος

{{-PCOUNT-}}13{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα