«…ως τους Ινδούς, η Κοινή Ελληνική Λαλιά»

Οι επιβουλείς των ελευθεριών αντιμετώπιζαν ανέκαθεν την ελληνική γλώσσα, μαγικό κλειδί στην αναζήτηση της αρχαίας σοφίας, ως κύρια απειλή και σοβαρό κίνδυνοΑπό τον
Νίκο Παπουτσόπουλο

Στην εποχή που «προστάτιδες» οι οικονομικά ισχυρές και ακμαίες δυνάμεις αποφάσισαν να μοιράσουν τη Μεσόγειο, υποκίνησαν όμορους λαούς σε εκδηλώσεις ακραίου εθνικισμού και μισαλλοδοξίας, σε μίση και μακροχρόνιους σπαραγμούς και διεκδικήσεις, ενώ η θάλασσα, που άλλοτε ένωνε ανθρώπους και πολιτισμούς με μια κοινή γλώσσα, πλημμύρισε πρόσφυγες, απέλπιδες, που ακόμη αναζητούν γη και μια νέα πατρίδα.

Διεθνή οικονομικά συμφέροντα, προκειμένου να εξυπηρετήσουν κατά τον καλύτερο τρόπο τους σκοπούς τους, δημιούργησαν εύθραυστα μικρά κράτη και εθνοτικούς θυλάκους, που προάγουν τον αλυτρωτισμό μεταξύ λαών χαμηλής παιδείας και ανύπαρκτης ιστορικής μνήμης, ιδιαίτερα στη Βαλκανική και τη Μέση Ανατολή. Μεθοδικές ενέργειες των μεγάλων δυνάμεων που είχαν τον απόλυτο οικονομικό έλεγχο διέλυσαν αυτοκρατορίες, δημιούργησαν νέα κράτη, καθόρισαν τις τύχες των λαών και διέκοψαν τη δυναμική εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας στον κόσμο.

«Απ’ την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,/ την νικηφόρα, την περίλαμπρη,/ την περιλάλητη, την δοξασμένη/ ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,/ την απαράμιλλη: βγήκαμ’ εμείς/ ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας./ Εμείς οι Aλεξανδρείς, οι Aντιοχείς,/ οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι/ επίλοιποι Ελληνες Aιγύπτου και Συρίας,/ κ’ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι./ Με τες εκτεταμένες επικράτειες,/ με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών./ Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά/ ώς μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς» (Κ.Π. Καβάφης).

Οι επιβουλείς των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των λαών αντιμετώπιζαν ανέκαθεν την ελληνική γλώσσα, μαγικό κλειδί στην αναζήτηση της αρχαίας σοφίας και αποκαλυπτικό οδηγό των εννοιών, ως κύρια απειλή και σοβαρό κίνδυνο, επειδή παρόξυνε το πνεύμα, ενεργοποιούσε τη φαντασία, προετοίμαζε «νόες γυμνασμένους και βαθείς», και αφύπνιζε συνειδήσεις: με βαθύτατες επιρροές από τα αρχαία ελληνικά κείμενα, ο Χένρι Ντέιβιντ Θορό (1833-1837) είχε υποστηρίξει πως ο πολίτης πρέπει να αντιτίθεται στους νόμους εκείνους που είναι ασύμφωνοι με την ηθική και πως ο βίος του ανθρώπου αξίζει να είναι μια ενεργητική αντίπραξη στη μηχανοποίηση της ζωής. O ακραίος φιλελευθερισμός του τον οδήγησε σε έναν φιλοσοφικό αναρχισμό που είχε άμεσο αντίκτυπο στην κυβερνητική εξουσία, η οποία τον καταδίκασε σε φυλάκιση επειδή αρνήθηκε να πληρώσει φόρους στην πολιτεία που κατά τη διάρκεια πολέμου εφοδίαζε το Μεξικό με όπλα.

Την αρχαία σοφία και τα κλασικά κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων πιθανώς κατέκτησαν και αφομοίωσαν τα «μεγάλα πνεύματα» της αλλοδαπής, ωστόσο με σοβαρές ελλείψεις εμπειρίας και υποδομής, αφού τον πολύτιμο αυτόν θησαυρό διοχέτευσαν, εν συνεχεία, εύπεπτον στους αμαθείς.

Η έλλειψη παιδείας των Ελλήνων πολιτικών και η απουσία φαντασίας και σχεδιασμού ενός συστήματος προβολής και διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας έδωσαν χώρο στους επιγόνους των μεγάλων και πολυάνθρωπων κέντρων του Ελληνισμού, στα ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία, σε περιοχές όπου άλλοτε ανθούσε ελληνικό στοιχείο, να συνεχίσουν το επίπονο έργο. Οι δυσκολίες ήταν πολλαπλάσιες, καθώς οι κοινότητες των Ελλήνων και των ελληνοφώνων αντιμετώπιζαν δυσκολίες από καθεστώτα που υπέβλεπαν την πρόοδο του ελληνορθόδοξου στοιχείου, το οποίο ανέκαθεν ενέπνεε στους γείτονες λαούς φόβο εξαιτίας της έλλογης δυναμικής του.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, στην παγίδα των κομματικών και συντεχνιακών συμφερόντων, υποτίμησαν τη σπουδαιότητα των υπηρεσιών που προσέφεραν στο έθνος οι ακριτικές αποστολές. Με τις πολιτικές που ακολούθησαν, και συνεχίζουν να ακολουθούν (σε αντίθεση με τις πρακτικές της φίλης γείτονος, οι τηλεοπτικές παραγωγές της οποίας αποτελούν δημοφιλές εξαγώγιμο πολιτιστικό προϊόν), αδιαφόρησαν, απαξίωσαν, κατεξευτέλισαν και, τέλος, εγκατέλειψαν τους έσχατους θυλάκους της ελληνικής γλώσσας, τους άριστους πρεσβευτές προβολής και διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, που ουσιαστικά είχαν υποκαταστήσει τα ανύπαρκτα κρατικά ιδρύματα.

Η βουλιμική κρίση της τάξης των πολιτικών, προκειμένου να αυξήσει την επιρροή και τον πλήρη έλεγχο των εθνικών θεσμών, τα σφάλματα των χειρισμών και η επιλογή ακατάλληλων προσώπων σε νευραλγικές θέσεις επέτρεψαν την κατάληψη του θρόνου του Πατριαρχείου Αντιοχείας από Αραβες. Η ρωσική δήθεν φιλελληνική διπλωματία έντεχνα υποδαύλισε τον φυλετικό αραβισμό και είναι γνωστή η δραστηριότητα που είχε αναπτύξει στην περιοχή ο Ρώσος πρόξενος, στον οποίο, μετά την επιτυχή έκβαση της ανατροπής του Ελληνα Πατριάρχη, ανέθεσαν τη γενική γραμματεία «της εν Ρωσία Παλαιστινείου Εταρείας».
«…εμείς οι Aλεξανδρείς, οι Aντιοχείς,/ οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι/ επίλοιποι Ελληνες Aιγύπτου και Συρίας…»

Η Αντιόχεια αποτελούσε ανέκαθεν κέντρο καλλιέργειας και διάδοσης των ελληνικών γραμμάτων. Το Πατριαρχείο διατηρούσε βιβλιοθήκες, είχε ιδρύσει σχολές και σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης -αφού για τους Αραβες της περιοχής η γνώση της ελληνικής γλώσσας αποτελούσε τίτλο τιμής-, φρόντιζε για τη συστηματική διδασκαλία της βυζαντινής μουσικής, χορηγούσε υποτροφίες για τη συνέχιση των σπουδών στη Σχολή της Χάλκης, ενώ πλούσιο ήταν το εκδοτικό έργο για την προώθηση βιβλίων, συγγραμμάτων, εφημερίδων και περιοδικών στην ελληνική γλώσσα.

«Θυμάμαι ακόμη/ ταξίδευε σ’ άκρες ιωνικές, σ’ άδεια κοχύλια θεάτρων/ όπου μονάχα η σαύρα σέρνεται στη στεγνή πέτρα,/ κι εγώ τον ρώτησα: “Κάποτε θα ξαναγεμίσουν;”/ Και μ’ αποκρίθηκε: “Μπορεί, την ώρα του θανάτου”./ Κι έτρεξε στην ορχήστρα ουρλιάζοντας:/ “Αφήστε με ν’ ακούσω τον αδερφό μου”» (Γ. Σεφέρης).

{{-PCOUNT-}}13{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

spot_img

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα