Κομμάτια της Ιστορίας (μας) σε δημοπρασία στο ΖάππειοΙστορικά αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας, όπως η χρυσή ταμπακιέρα του Ιωάννη Καποδίστρια, που φέρει πάνω της παράσταση του αναγεννώμενου φοίνικα και στη βάση το μονόγραμμά του, δύο γυάλινα ποτήρια με πορτρέτο του βασιλιά Κωνσταντίνου από τη δεκαετία του 1910, μία αναμνηστική πλάκα για τον θάνατο του Γεωργίου Α΄ από ανάλογη σειρά με 50 κομμάτια, που αναγράφει το όνομά του στα δανικά, και ένα κυκλικό κουτί με το πρόσωπο του βασιλιά Οθωνα θα βγουν στο σφυρί το Σάββατο, στη δημοπρασία Νεοελληνικής Ζωγραφικής, Φιλελληνικών και Ιστορικών Αντικειμένων που διοργανώνει ο Οίκος Βέργος στο Ζάππειο.
Μάλιστα, η ταμπακιέρα, που κατασκευάστηκε το 1826 από τον διάσημο κοσμηματοποιό της Γενεύης και μεγάλο φιλέλληνα Ζαν Φρανσουά Μποτ με την καθοδήγηση του ίδιου του μελλοντικού κυβερνήτη, είναι το αντικείμενο που αναμένεται να σπάσει το ρεκόρ πώλησης, αφού ακόμα και η τιμή εκτίμησής της είναι αστρονομική και αγγίζει τα 30.000-40.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του οίκου, η χρυσή ταμπακιέρα του Καποδίστρια βρισκόταν σε ελβετική συλλογή, η οποία εκποιήθηκε στο Λονδίνο, απ’ όπου και αγοράστηκε από τον σημερινό κάτοχό της. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στην παράσταση του φοίνικα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως η ιδέα να χρησιμοποιηθεί ο φοίνικας ως σύμβολο της αναγέννησης της Ελλάδας φαίνεται πως γεννήθηκε πολύ πριν από την Επανάσταση, στους κύκλους των Ελλήνων σπουδαστών των ιταλικών πανεπιστημίων. Δεν αποκλείεται ο Καποδίστριας να γνώρισε τον συσχετισμό του μυθικού πτηνού με την αναγέννηση της πατρίδας του κατά τη διάρκεια των ιατρικών σπουδών του στο πανεπιστήμιο της Πάδοβας και να το θεώρησε το καταλληλότερο έμβλημα στην περίπτωση που η Ελλάδα ανακτούσε την ανεξαρτησία της.
Μάλιστα, η ταμπακιέρα της δημοπρασίας ήταν παραγγελία του κυβερνήτη το 1826 για προσωπική του χρήση και αποτέλεσε το πρότυπο πάνω στο οποίο κατασκευάστηκαν άλλες έξι στα κατοπινά χρόνια, τις οποίες ήθελε να δωρίσει σε επιφανείς προσωπικότητες του τόπου. Πάντως, δεν είναι το μόνο από τα ιστορικά υπάρχοντα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας που βγαίνει σε δημοπρασία το Σάββατο, καθώς σε αυτά περιλαμβάνονται επίσης ένα ασημένιο ρολόι τσέπης και ένας δίσκος που φέρουν και τα δύο το οικόσημο και τα αρχικά του.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα παραπάνω μαζί με φιλελληνικά έργα τέχνης και αντικείμενα, όπως μια πορσελάνινη τσαγιέρα με παραστάσεις ζωγραφισμένες στο χέρι, που απεικονίζουν θάνατο αγωνιστή του 1821 (τιμή εκτ.: 1.000-1.500 ευρώ), καθώς και ένα αναμνηστικό φουλάρι του οίκου Hermes, που αποτελεί φόρο τιμής για την Επανάσταση του 1821 (τιμή εκτ.: 600-800 ευρώ), θα παρουσιαστούν στο δεύτερο μέρος της δημοπρασίας.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν τον 19ο και τον 20ό αιώνα, που φέρουν τις υπογραφές σημαντικών εκπροσώπων της νεοελληνικής τέχνης, όπως οι Α. Ακριθάκης, Α. Αστεριάδης, Σπ. Βασιλείου, Γ. Γαΐτης, Ν. Εγγονόπουλος, Φ. Κόντογλου, Μ. Μακρουλάκης, Γ. Μόραλης, Χ. Μπότσογλου, Αιμ. Προσαλέντης, Γ. Σπυρόπουλος, Θ. Στάμος, Π. Τέτσης, Μ. Τόμπρος, Κ. Τσόκλης και άλλοι.
Είναι τμήμα του πολιτισμού μας
Το ότι εκατοντάδες ελληνικοί θησαυροί, κομμάτια της Ιστορίας αυτού του τόπου, έχουν βρεθεί σε προσωπικές συλλογές και σε μουσεία είναι γνωστό. Για αυτή τη σύγχρονη ελληνική τραγωδία ευθύνονται πολλοί. Θεωρούμε όμως ότι, με αφορμή τη δημοπρασία που θα διεξαχθεί το Σάββατο, προσφέρεται ακόμη μία ευκαιρία στο Ελληνικό Δημόσιο, και δη στο υπουργείο Πολιτισμού, να «χτυπήσει» τα κομμάτια εκείνα, όπως την ταμπακιέρα του Καποδίστρια κ.ά., διότι αποτελούν κομμάτια της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.
Θα είναι κρίμα να χαθούν και να καταλήξουν σε κάποια ιδιωτική συλλογή, στερώντας από τους πολίτες τη δυνατότητα να τα βλέπουν, καθώς αποτελούν τμήματα της συλλογικής μας ταυτότητας. Ας ελπίσουμε ότι οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες θα ευαισθητοποιηθούν και θα παρέμβουν στη δημοπρασία.
Νίκος Ελευθερόγλου
ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ
Είναι τμήμα του πολιτισμού μας
Το ότι εκατοντάδες ελληνικοί θησαυροί, κομμάτια της Ιστορίας αυτού του τόπου, έχουν βρεθεί σε προσωπικές συλλογές και σε μουσεία είναι γνωστό. Για αυτή τη σύγχρονη ελληνική τραγωδία ευθύνονται πολλοί. Θεωρούμε όμως ότι, με αφορμή τη δημοπρασία που θα διεξαχθεί το Σάββατο, προσφέρεται ακόμη μία ευκαιρία στο Ελληνικό Δημόσιο, και δη στο υπουργείο Πολιτισμού, να «χτυπήσει» τα κομμάτια εκείνα, όπως την ταμπακιέρα του Καποδίστρια κ.ά., διότι αποτελούν κομμάτια της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.
Θα είναι κρίμα να χαθούν και να καταλήξουν σε κάποια ιδιωτική συλλογή, στερώντας από τους πολίτες τη δυνατότητα να τα βλέπουν, καθώς αποτελούν τμήματα της συλλογικής μας ταυτότητας. Ας ελπίσουμε ότι οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες θα ευαισθητοποιηθούν και θα παρέμβουν στη δημοπρασία.
Νίκος Ελευθερόγλου
