Ο Ηλίας Ρεδιάδης-Τούμπας, πρόεδρος του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Αττικής, μιλάει για τα προβλήματα του κλάδου και τους υπηρετούντες την ιεροψαλτική τέχνη στα αναλόγια εκατοντάδων ναών
Από τον
Σωτήρη Λέτσιο
Μια εξαιρετική μουσικοχορευτική εκδήλωση με τίτλο «Ελλήνων Αΰλων Ωδαίς» πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 11 Δεκεμβρίου στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου στην Αθήνα, με τη συμμετοχή της Μεγάλης Χορωδίας του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Περιφέρειας Αττικής «Ρωμανός ο Μελωδός και Ιωάννης ο Δαμασκηνός», της Χορωδίας «Αγιος Αλέξανδρος», της ορχήστρας παραδοσιακής μουσικής του Ωδείου Φόρμιγξ και του Παναγιώτη Λάλεζα με παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα.
Ο Σύνδεσμος Ιεροψαλτών Περιφέρειας Αττικής «Ρωμανός ο Μελωδός και Ιωάννης ο Δαμασκηνός» είναι ένα επαγγελματικό και καλλιτεχνικό σωματείο το οποίο ενώνει τους εν ενεργεία και μη ιεροψάλτες, όπως και τους καθηγητές βυζαντινής μουσικής οι οποίοι ενεργοποιούνται εντός του λεκανοπεδίου. Η πρώτη σύστασή του ανάγεται στο έτος 1909. Αποτελεί για τον λόγο αυτό ένα από τα αρχαιότερα σωματεία τα οποία ενεργοποιούνται στον χώρο τόσο της συνδικαλιστικής όσο και της καλλιτεχνικής ζωής της Αθήνας.
Το σημαντικότερο έργο του συνδέσμου σε καλλιτεχνικό πεδίο είναι η πλήρης καταγραφή του υμνολογικού πλούτου της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η έκδοση έως σήμερα 70 δίσκων ακτίνας αποτελεί μια σπάνια και εξαιρετικής αξίας μουσική συλλογή. Πέρα από αυτή τη μνημειώδη εργασία, στον σύνδεσμο πιστώνεται και η διάδοση της εκκλησιαστικής μουσικής μέσα από την πραγματοποίηση πλέον των 1.500 εκδηλώσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό.
ΚΑΘΗΚΟΝ
«Ο σύνδεσμός μας έχει αποκλειστικό του καθήκον τη μέριμνα για την ιεροψαλτική κοινότητα. Ολους εκείνους τους ανθρώπους, δηλαδή, που υπηρετούν την τέχνη αυτή στα αναλόγια των εκκλησιών της Αττικής και αγγίζουν σε αριθμό τους 1.000, ενώ σε όλη την Ελλάδα αυτοί ανέρχονται σε πάνω από 7.000» αναφέρει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» ο Ηλίας Ρεδιάδης-Τούμπας, πρόεδρος του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Περιφέρειας Αττικής. Αναφερόμενος στις δραστηριότητες του συνδέσμου, τονίζει: «Συγκρίνοντας τα δεδομένα του παρελθόντος με τη σημερινή αλματώδη ανάπτυξη του πληθυσμού σε όλο το λεκανοπέδιο Αττικής, θα λέγαμε ότι σήμερα η Αττική διαθέτει 12 Μητροπόλεις σε σχέση με το γεγονός ότι πριν από το 1974 υπήρχε μόνο η Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Οι ενορίες έχουν ανθήσει και είναι λογικό να υπάρχει και μια αύξηση του αριθμού των υπηρετούντων στα αναλόγια». Και προσθέτει: «Το γεγονός αυτό είναι αντιστρόφως ανάλογο, βέβαια, με τα οικονομικά δεδομένα των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί πάρα πολύ από τη δημοσιονομική μεταβολή που ούτως ή άλλως υφίσταται όλος ο ελληνικός λαός».
ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
Φτάνοντας η συζήτηση στα προβλήματα του κλάδου, ο κ. Ρεδιάδης-Τούμπας δεν μπορεί παρά να επισημαίνει ότι βασικότερο εξ αυτών είναι η έλλειψη διαλόγου με τη διοίκηση της Εκκλησίας. «Τούτο συμβαίνει σε μια στιγμή που έχει ανοίξει ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα για τις σχέσεις της Εκκλησίας με το ελληνικό κράτος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ιεροψάλτες εκφράζουν τον λαό από άποψη μουσικής έκφρασης και διασφαλίζουν την ιστορική συνέχεια αιώνων από άποψη μουσικής, γλώσσας, ήχων και νοοτροπίας. Η εκκλησιαστική μουσική και η παραδοσιακή μουσική είναι δύο αντικείμενα ταυτόσημα στη συνείδηση του Ελληνα. Οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους κάθε ενορίας είναι πολύ ζεστές και αγαπητικές. Η διοίκηση της Εκκλησίας όμως είναι αυτή που πρέπει να ακούσει όσα έχουν να της πουν οι άνθρωποι που την υπηρετούν» επισημαίνει.
Στην παρούσα χρονική περίοδο, σε πανελλαδικό επίπεδο -εκτός από τους κληρικούς που αμείβονται από το Δημόσιο-, την Εκκλησία υπηρετούν άλλοι 16.000 άνθρωποι (ιεροψάλτες, νεωκόροι), που και αυτοί ζουν από πολύ κοντά όσα συμβαίνουν εντός της εκκλησιαστικής κοινότητας. Ως προς το ποιες είναι κυρίως οι ηλικίες όσων προσφέρουν έργο σε σταθερή βάση μέσα από την ψαλτική τέχνη, ο κ. Ρεδιάδης-Τούμπας επισημαίνει ότι ειδικά στην Αθήνα και στα μεγάλα αστικά κέντρα υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι που έχουν την ψαλτική ως αποκλειστική απασχόληση και επάγγελμα βιοπορισμού:
«Για να μπορεί ένας άνθρωπος να σταθεί στο αναλόγιο, απαιτούνται πολυετείς σπουδές, οι οποίες γίνονται μέσα από οργανωμένες εκπαιδευτικές δομές, όπως είναι τα ωδεία και οι μουσικές σχολές. Η διάρκεια σπουδών είναι πενταετής ή επταετής, ενώ πολλοί από αυτούς τους νέους δια-θέτουν και πτυχία άλλων ανώτερων σχολών. Επίσης, υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός εκείνων οι οποίοι είναι μουσικολόγοι με μεταπτυχιακές σπουδές. Για την εκμάθηση της υψηλής αυτής τέχνης, σίγουρα απαιτούνται αγάπη για την Εκκλησία, φωνητικό τάλαντο και αφιέρωση».
Αυτά όμως τα προσόντα μοιάζουν φτωχά εάν κάποιος, πέραν των παραπάνω, δεν διαθέτει πολύ καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. «Στην εποχή μας αυτό το στοιχείο ήταν αυτονόητο, ενώ σήμερα κάθε άλλο παρά είναι!» υπογραμμίζει ο κ. Ρεδιάδης-Τούμπας και συμπληρώνει: «Συγχρόνως, απαιτείται καθένας να διαθέτει και πολύ καλή φυσική κατάσταση, επειδή είναι πολύωρες οι ακολουθίες και η ορθοστασία πολύ κουραστική».
Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια
