Πως η αβεβαιότητα για τις εκλογές και οι φυγόκεντρες τάσεις προκαλούν προβληματισμό. Αγωνία στον ΣΥΡΙΖΑ για την επόμενη μέρα. Νευρικότητα στο ΚΙΝ.ΑΛ. για τις προθέσεις του Γιώργου ΠαπανδρέουΑπό τον
Ανδρέα Καψαμπέλη
Aυξημένη νευρικότητα παρατηρείται σε όλους τους κομματικούς χώρους, η οποία δεν συνδέεται μόνο με τις επερχόμενες κάλπες αλλά και με τις φυγόκεντρες τάσεις στο εσωτερικό τους. Ολόκληρο το πολιτικό σύστημα δείχνει να βρίσκεται σε περίοδο έντονων ανακατατάξεων, οι οποίες προβλέπεται να συνεχιστούν και την επόμενη ημέρα των εκλογών, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά τους.
Οι διεργασίες αναμένεται να επηρεαστούν μάλιστα από την κατάσταση στην οικονομία, όπου, παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις και διαγνώσεις, κάνουν πάλι την εμφάνισή τους σύννεφα…
Τα νεύρα των επιτελείων δοκιμάζονται εξαιτίας και της αβεβαιότητας για τον ακριβή χρόνο των εκλογών. Η παρατεταμένη διάρκεια της προεκλογικής προετοιμασίας ανεβάζει τον εκνευρισμό, καθώς δυσχεραίνονται όλες οι κινήσεις των κομμάτων αλλά και των υποψηφίων, τόσο από πλευράς πρωταγωνιστών όσο και από τους δευτεραγωνιστές, δηλαδή τα μικρότερα σχήματα. Η νευρικότητα είναι οριζόντια από τα δεξιά έως τα αριστερά και αυτή η κατάσταση «πολιτικής τρέλας» είναι ενδεικτική της ρευστότητας και της αβεβαιότητας που υπάρχουν.
Ο κ. Τσίπρας επιμένει ότι θα εξαντλήσει την τετραετία και εμφανίζεται αισιόδοξος ότι θα ανατρέψει τα προγνωστικά των δημοσκοπήσεων, τις οποίες άλλωστε αμφισβητεί, επικαλούμενος τις «εσωτερικές» μετρήσεις που λέει ότι διαθέτει. Καθώς έχει αποδείξει ότι δεν είναι προβλέψιμος, η αντιπολίτευση δυσκολεύεται να καταλάβει αν το εννοεί ή το κάνει για λόγους τακτικής, και γι’ αυτό δουλεύει πλέον πάνω σε δύο σενάρια. Εκτός από τον Μάιο, μαζί με τις ευρωεκλογές, η προετοιμασία αφορά και το ενδεχόμενο του φθινοπώρου, αλλά είναι φανερό ότι κάτι τέτοιο δημιουργεί πολλές ταχύτητες και τα αντίστοιχα προβλήματα.
Σε κάθε περίπτωση, όποια απόφαση κι αν λάβει ο πρωθυπουργός -συνυπολογίζοντας τα ευρήματα των μετρήσεων των επόμενων εβδομάδων- δεν πρόκειται να την κάνει γνωστή πριν από τα μέσα Απριλίου, καθώς μεσολαβεί στις 28 του επόμενου μήνα και το Πάσχα.
Η νευρικότητα στον κυβερνητικό χώρο έχει αρχίσει να γίνεται εμφανής και όχι μόνο με περιστατικά γραφικότητας, όπως της βουλευτού Θ. Μεγαλλοοικονόμου. Παρά τις ενέσεις θάρρους από τον κ. Τσίπρα και το επιτελείο του, οι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ βιώνουν πια το άγχος της επερχόμενης αναμέτρησης, η οποία ενέχει και τον κίνδυνο αποδεκατισμού της σημερινής Κοινοβουλευτικής Ομάδας του.
Ισορροπίες
Από το μέγεθος της ήττας θα εξαρτηθούν επίσης οι νέες εσωτερικές ισορροπίες στον ΣΥΡΙΖΑ. Με τα ανοίγματά του στην παντός είδους Κεντροαριστερά, ο κ. Τσίπρας επιχειρεί να ενισχύσει προκαταβολικά τη θέση του και να δημιουργήσει αναχώματα στην αμφισβήτηση που επωάζεται από τώρα στην Κουμουνδούρου.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο παιχνίδι της κινητικότητας μπαίνει τώρα μέχρι και ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος «τρελαίνει» το ΚΙΝ.ΑΛ. με τις επαμφοτερίζουσες δηλώσεις του για τον κ. Τσίπρα, ενισχύοντας τη φημολογία για την ύπαρξη διαύλων, εν όψει της επόμενης ημέρας. Στον δε ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά η πτέρυγα των «53» που λειτουργεί ως εσωκομματική αντιπολίτευση, αντιτάσσεται στα ανοίγματα αυτά για να διατηρήσει τους αναγκαίους συσχετισμούς που θα της επιτρέψουν μετά τις εκλογές να επιβάλει τους δικούς της όρους για τη φυσιογνωμία και τη στρατηγική του κόμματος. Ορισμένοι λένε για να μπορεί, αν χρειαστεί, να θέσει ακόμη και θέμα ηγεσίας…
Επί του παρόντος, η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της συνταγματικής αναθεώρησης θεωρητικά τουλάχιστον έλυσε, με την αποσύνδεση της προεδρικής εκλογής από τις κάλπες, έναν άγνωστο της πολιτικής εξίσωσης. Την οριστική μορφή στη διάταξη θα δώσει όμως η επόμενη Βουλή, την ώρα που η Ν.Δ. δεν αποκλείει την πιθανότητα να ξεκινήσει εξαρχής τη διαδικασία για να συμπεριλάβει και το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αυτό προϋποθέτει όμως την ύπαρξη «προεδρικής πλειοψηφίας» 180 εδρών, ώστε να μπορεί σε συνεργασία με το ΚΙΝ.ΑΛ. -είναι και ο μόνος δυνάμει συνομιλητής της- να εκλέξει ως πρώτο κόμμα νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δικής της επιλογής, δίχως να μπορεί να τον μπλοκάρει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Από την άποψη αυτή τα εκλογικά αθροίσματα που θα σχηματιστούν τη βραδιά των εκλογών θα είναι καθοριστικά για τις μετέπειτα εξελίξεις, είτε αποσπάσει αυτοδυναμία η Ν.Δ. είτε όχι.
Οι απειλές του ΔΝΤ, τα σενάρια για 4ο Μνημόνιο και η ανάγκη συναινέσεων
Οι συμμαχίες της επόμενης ημέρας θα έχουν πάντως ευρύτερο χαρακτήρα και σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή θα παίξουν οι προκλήσεις και τα προβλήματα στον χώρο της οικονομίας. Η προεκλογική ατμόσφαιρα που ήδη διαμορφώνεται στον δημόσιο βίο μπορεί να τα αφήνει αυτά επί του παρόντος σε δεύτερη μοίρα, αλλά ολοένα και περισσότεροι ανησυχούν για τον κίνδυνο οδυνηρών μετεκλογικών εκπλήξεων. Με φόντο τις απειλές του ΔΝΤ, που εκφράζουν και μια γενικότερη αντίληψη από την πλευρά των δανειστών, για «4ο Μνημόνιο» εξαιτίας του εκτροχιασμού των δημοσιονομικών μεγεθών, αυξάνονται οι προβληματισμοί αλλά και οι διεργασίες στα κέντρα εξουσίας εντός και εκτός Ελλάδας. Το θέμα των συγκλίσεων προβλέπεται να τεθεί με μεγαλύτερη έμφαση, στην περίπτωση που οι κάλπες δεν δώσουν αυτοδυναμία ή δώσουν αλλά είναι αρκετά ασθενής. Οι συζητήσεις είναι απολύτως βέβαιο ότι θα ενταθούν περισσότερο, εάν η νέα κυβέρνηση δεν διαθέτει «ορίζοντα τετραετίας» -συμπεριλαμβανόμενης και της εκκρεμότητας της προεδρικής εκλογής- για να μπορέσει να προχωρήσει σε όποια δύσκολα μέτρα χρειαστεί, παρά το πολιτικό κόστος. Γι’ αυτό και ο κ. Μητσοτάκης, μολονότι δηλώνει ανοιχτός σε συνεργασίες με πρόσωπα από άλλους πολιτικούς χώρους, τονίζει πια ότι καμία ψήφος δεν πρέπει να πάει «χαμένη».
Το στοίχημα για τον πρόεδρο της Ν.Δ. είναι εκτός από πολιτικό και προσωπικό, διότι αφορά όχι μόνο το θέμα της πρωθυπουργίας αλλά και την ισχύ του σε επίπεδο κομματικής ηγεσίας. Η κινητικότητα που αναπτύσσεται στους κόλπους της αξιωματικής αντιπολίτευσης πάντως συνδέεται, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν ορισμένοι, με τις εξελίξεις της επόμενης μέρας και τα πιθανά σενάρια για την ανάγκη «ευρύτερων συναινέσεων». Η επανεμφάνιση και η σχηματοποίηση τάσεων -και δη παραμονές εκλογών-, έστω και «υφολογικού περιεχομένου», δεν θεωρούνται καθόλου άσχετες με τις γενικότερες διεργασίες, ενώ αντανακλούν και πολιτικές διαφορές που υπάρχουν στον χώρο της Κεντροδεξιάς.
Οσο και αν στην παρούσα φάση η οξύτητα της πολιτικής αντιπαράθεσης -εν όψει και των εκλογών- αποτυπώνει μια άλλη, σκληρή πραγματικότητα και προοιωνίζεται μετωπικές καταστάσεις, η πρόσφατη ιστορία του τόπου έχει αποδείξει μάλιστα ότι αίφνης μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Εκτός από τη συγκατοίκηση των «προαιώνιων εχθρών», της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που εγκαινιάστηκε το 2011 και κατά μία έννοια συνεχίζεται έως σήμερα, υπάρχει -όπως τονίζεται- το ακόμη πιο τρανταχτό παράδειγμα του Ιουλίου του 2015, όταν, παρά τις σφοδρότατες προηγηθείσες συγκρούσεις, ψηφιζόταν από ευρύτατη «ευρωπαϊκή» πλειοψηφία το 3ο, τότε, Μνημόνιο…
