10+1 συμβουλές που μπορούν να αυξήσουν τα καταβαλλόμενα ποσά

■ Για ποιoν λόγο η κρίσιμη ηλικία είναι τα 57 έτη
■ Πώς αξιοποιείται ο πλασματικός χρόνος
■ Με ποιον τρόπο διασφαλίζεται η λήψη μειωμένης στα 62
■ Τι πρέπει να προσέξουν οι ενδιαφερόμενοι για την καταγραφή του ασφαλιστικού βίου τουςΗ Θέση μας: Λαθρομετανάστευση και παγκοσμιοποίηση

Διαβάστε επίσης:

►Αποκλειστική συνέντευξη Μαρίν Λεπέν«Διάβολος η Τουρκία, διώξτε τον Τσίπρα»
_{Η επικεφαλής του γαλλικού Εθνικού Συναγερμού μιλά στον Παναγιώτη Λιάκο}

►Περισσότερα από 50 δισ. ευρώ οι περικοπές από το 2010

►Ελένη Θεοχάρους: Κάνει εθνοκάθαρση στη Βόρεια Ηπειρο η Αλβανία

►ΕΓΚΥΡΕΣ ΠΗΓΕΣ: Ο τραπεζίτης-συνεταίρος του Οσβαλντ (με το βραχιολάκι)• Γιατί η Ντόρα δεν θέλει Χανιά, αλλά Επικρατείας

►Τι σχεδιάζουν Αλέξης και Ιερώνυμος για τη μισθοδοσία των κληρικών

►Οι πίσω μου σελίδες: Λούφα και παραλλαγή στη… μουσική

10+1 «χρυσές» συμβουλές για όσους επιθυμούν μεγαλύτερη σύνταξη!

Αναλυτικός οδηγός με τα σημεία-κλειδιά που μπορεί να αυξήσουν τα καταβαλλόμενα ποσά. Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν έγκαιρα. Παραδείγματα ανά κατηγορία

Aπό τον
Νάσο Χατζητσάκο
[email protected]

Δέκα «χρυσές» συμβουλές προς όφελος όσων επιθυμούν να πάρουν καλύτερες συντάξεις δίνει η «κυριακάτικη δημοκρατία» με την αρωγή του ειδικού επί των ασφαλιστικών και μέλους της Διοικούσας Επιτροπής του Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕΠΕΑ) της ΓΣΕΕ Κώστα Νικολάου.

Στον «οδηγό» που ακολουθεί, μεταξύ άλλων, αναλύονται ο λόγος για τον οποίον η κρίσιμη ηλικία -το «διαβατήριο» για τη σύνταξη- είναι το 57ο έτος, τι πρέπει να προσέξουν οι ενδιαφερόμενοι για την καταγραφή του ασφαλιστικού βίου τους, πώς θα διασφαλίσουν τη λήψη μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση των 62 ετών και των 15 ετών ασφάλισης (4.500 ημέρες ασφάλισης) και πώς θα αξιοποιήσουν τον πλασματικό χρόνο ασφάλισης. Επιπλέον, μέσα από αναλυτικά παραδείγματα δίνονται χρήσιμες συμβουλές για τη χρήση του χρόνου ασφάλισης με Βαρέα και Ανθυγιεινά, που οδηγεί σε αύξηση της σύνταξης σε ποσοστό έως περίπου 35%, και τη βελτίωση του ποσού της με την αξιοποίηση χρόνου παράλληλης ασφάλισης, σημαντικές πληροφορίες για την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων συνταξιοδότησης και τις συντάξεις ανασφάλιστων υπερηλίκων, όπως και τα «SOS» για όσους συνταξιούχους συνεχίζουν να εργάζονται.

Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύ χρήσιμες για όσους επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν. Οπως αναφέρει το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ Κ. Νικολάου, «οι συντάξεις αποτελούν πολύτιμο αγαθό κάθε συνταξιούχου, τον κόπο και τον μόχθο ολόκληρης ζωής όλων των ασφαλισμένων. Ωστόσο, οι ίδιοι γνωρίζουν ελάχιστα για το δικαίωμα αυτό. Αγνοούν βασικές διατάξεις, κάτι που πολλές φορές τούς στερεί δικαιώματα και προϋποθέσεις για καλύτερη σύνταξη».

1Γιατί είναι κρίσιμη η ηλικία των 57 ετών και αποτελεί «διαβατήριο» για τη σύνταξη
Πέραν των ευρύτερων ορίων ηλικίας, απαιτούνται και άλλες προϋποθέσεις, τις οποίες οι ασφαλισμένοι πρέπει να προσέξουν αρκετά πριν από τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ηλικιακών ορίων για να διασφαλίσουν ότι θα λάβουν σύνταξη. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρούνται κρίσιμα η ηλικία των 57 ετών και ο χρόνος ασφάλισης των 3.000 ημερών. Γιατί; Η ηλικία αυτή αποτελεί κρίσιμο «σταυροδρόμι» για όσους αποσκοπούν στη λήψη μειωμένης σύνταξης, όπως θα φανεί στη συνέχεια, ενώ οι 3.000 ημέρες ασφάλισης είναι «κλειδί» για όσους χρειάζονται να αυτασφαλιστούν ούτως ώστε να καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν.

2Εγκαιρη καταγραφή του ασφαλιστικού βίου
Οσοι ετοιμάζονται να συνταξιοδοτηθούν η πρώτη κίνηση στην οποία απαιτείται να προβούν έγκαιρα είναι η καταγραφή του ακριβούς χρόνου ασφάλισης. Ο χρόνος ασφάλισης έχει καταγραφεί ηλεκτρονικά για τα έτη μετά το 2002. Για τα προηγούμενα χρόνια υπάρχουν στις υπηρεσίες τα χειρόγραφα στοιχεία. Γι’ αυτόν τον λόγο οι ενδιαφερόμενοι και οι ενδιαφερόμενες πρέπει από νωρίς να απευθυνθούν στον ή στους ασφαλιστικούς φορείς όπου ασφαλίζονται, και να αιτηθούν την επίσημη καταμέτρηση του συνολικού χρόνου ασφάλισής τους. Ετσι, με τα πλήρη στοιχεία έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον ευνοϊκότερο και ασφαλέστερο δρόμο που θα ακολουθήσουν.

3Διασφάλιση λήψης μειωμένης σύνταξης πέντε χρόνια πριν από την πλήρη
Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και τουλάχιστον 4.500 ημερών ασφάλισης (δεκαπενταετία). Παράλληλα, όμως, χρειάζεται και ο ασφαλιστικός δεσμός.
Τι σημαίνει αυτό; Ταυτόχρονα με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και των 4.500 ημερών ασφάλισης ο εργαζόμενος ή η εργαζόμενη χρειάζεται να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία, δηλαδή από τα 57 έως το 61ο έτος της ηλικίας του/της, που προηγούνται της υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης. Ειδάλλως, ο ασφαλισμένος δεν θα καταφέρει να λάβει μειωμένη σύνταξη. Συγκεκριμένα, εφόσον δεν πληροί τον όρο της συμπλήρωσης 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος την πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, χάνει αυτό το δικαίωμα και η δυνατότητα λήψης σύνταξης μετατίθεται κατά πέντε έτη!
Σημειώνεται ότι ο χρόνος για τη συμπλήρωση των 100 ημερών δεν εξαγοράζεται, ισχύει μόνο του Ταμείου Ανεργίας ή της προαιρετικής ασφάλισης (αυτασφάλιση). Το δικαίωμα αυτασφάλισης μπορεί να ασκηθεί έως τρεις φορές. Η αίτηση υποβάλλεται μέσα σε έναν χρόνο από τη διακοπή της εργασίας ή οποτεδήποτε, εφόσον υπάρχουν 3.000 ημέρες στην ασφάλιση.
Η μείωση της σύνταξης είναι 0,5% για καθέναν μήνα που υπολείπεται του 67ου έτους (6% ανά έτος ή 30% για πέντε έτη) επί του ποσού εθνικής σύνταξης.

4Τα «SOS» για αυτασφάλιση, στρατιωτική θητεία και χρόνους ασθενείας και ανεργίας
Η συμπλήρωση 4.500 ημερών (15 έτη) ασφάλισης θεωρείται βασική προϋπόθεση χορήγησης σύνταξης. Ομως, προσοχή! Για όσους θέλουν να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους για να συμπληρώσουν, απαιτούνται 3.600 ημέρες (12 έτη) πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης. Συνεπώς, η συμπλήρωση του χρόνου κάτω των 3.600 ημερών γίνεται μόνο με αυτασφάλιση, που και για αυτό απαιτούνται επίσης 3.000 ημέρες ασφάλισης ή η υποβολή της αίτησης εντός του έτους από τη διακοπή της εργασίας.
Επίσης, η χρήση πλασματικών χρόνων για τη συμπλήρωση των 4.500 ημερών για τους άνδρες περιορίζεται στη στρατιωτική θητεία τους, στους χρόνους ασθενείας και τακτικής ανεργίας. Η συμπλήρωση των 6.000 ημερών (20 έτη) θεωρείται σταθμός, καθώς με τα έτη αυτά το ποσό της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ) χορηγείται ολόκληρο. Με τα 15 έτη ασφάλισης το ποσό της εθνικής σύνταξης αποδίδεται μειωμένο κατά 2% ανά έτος, δηλαδή ανέρχεται στα 345,6 ευρώ.

5Μεγαλύτερη σύνταξη έως 35% με τη χρήση χρόνου ασφάλισης σε ΒΑΕ
Οι ασφαλισμένοι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα έχουν την επιλογή να μην κάνουν χρήση των διατάξεων των ΒΑΕ και να συνταξιοδοτηθούν με τις κοινές διατάξεις. Ετσι, λόγω της καταβολής μεγαλύτερων (3,6%) εισφορών τυγχάνουν ειδικής προσαύξησης, που αναλογεί σε 0,27% ανά ένα έτος στα Βαρέα. Τα παραδείγματα που ακολουθούν είναι ενδεικτικά:

Παράδειγμα 1
Εστω με 35 έτη στα Βαρέα, με μέσο τελικό μισθό 2.000 ευρώ και συνταξιοδότηση με τις διατάξεις των Βαρέων στα 62 έτη: Η σύνταξη που αναλογεί (2.000×33,81%) είναι 676+384=1.060 ευρώ.
Εάν συμπληρωθούν τα 40 έτη ασφάλισης (με τις κοινές διατάξεις), η σύνταξη θα είναι: 856+384=1.240 ευρώ. Επιπλέον, δίδεται προσαύξηση 189 ευρώ (2.000x35x0,27%), άρα το σύνολο της σύνταξης είναι 1.429 ευρώ (προσαύξηση 369 ευρώ!).

Παράδειγμα 2
Ο ασφαλισμένος του προηγούμενου παραδείγματος δεν συμπληρώνει τα 40 έτη ασφάλισης, παρά τα 35 έτη στην ηλικία των 67 ετών. Τότε δικαιούται σύνταξη 1.060 ευρώ και προσαύξηση 189 ευρώ (σύνολο 1.249 ευρώ).

Παράδειγμα 3
Ο ίδιος ασφαλισμένος έχει, επίσης, την επιλογή να συνταξιοδοτηθεί με την κοινή διάταξη της μειωμένης σύνταξης στα 62 έτη. Η επιλογή, όμως, αυτή χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς έτσι παρασύρεται και η επικουρική.
Ωστόσο, η κύρια σύνταξη (2.000×33,81%) θα είναι μειωμένη: 676+269=945 ευρώ. Και η προσαύξησή της θα φτάσει στα 189 ευρώ. Aρα, συνολικά η σύνταξη θα ανέλθει στα 1.134 ευρώ.

6Πώς θα «κλειδώσουν» 4.500 ημέρες ασφάλισης με 3.600 στα ΒΑΕ
Με τις διατάξεις των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων -ΒΑΕ- (4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 3.600 στα ΒΑΕ) χορηγείται πλήρης σύνταξη σε ηλικία 62 ετών, ενώ για όσους ασκούν οικοδομικές εργασίες με τη συμπλήρωση των 60 ετών.
Προσοχή! Η χρήση τής εν λόγω διάταξης προϋποθέτει την ύπαρξη τουλάχιστον 1.000 ημερών ασφάλισης στα ΒΑΕ τα τελευταία 13 χρόνια πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης. Σε διαφορετική περίπτωση και για όσους το αγνοήσουν, χάνουν αυτό το δικαίωμα και η σύνταξη χορηγείται πέντε χρόνια αργότερα (67 ετών).

7Σημαντική αύξηση της σύνταξης με παράλληλη ασφάλιση
Oσοι και όσες είχαν παράλληλη ασφάλιση, όσοι, δηλαδή, υπάγονταν υποχρεωτικά έως το 2016 σε δύο ή περισσότερα Ταμεία κύριας ασφάλισης και κατέβαλλαν δύο ή περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές κύριας σύνταξης, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2017 ανήκουν σε έναν φορέα (ΕΦΚΑ), δύνανται να χρησιμοποιήσουν τον χρόνο ασφάλισης είτε του νέου Υπερταμείου για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος του ενός πρώην φορέα:
■ Είτε για τη λήψη προσαύξησης [0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, δηλαδή 1,5% (20×0,075) για καθένα έτος].
■ Είτε για να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης και στους δύο φορείς στους οποίους υπάγονταν.
Με βάση τα παραδείγματα που ακολουθούν, ανάλογα με την επιλογή διαφοροποιείται η σύνταξη ως εξής:

Παράδειγμα 1
Εστω ασφαλισμένος έχει στο Δημόσιο 35 έτη ασφάλισης έως το 2016 και μέσο μισθό 1.800 ευρώ και στο ΕΤΑΑ, επίσης, έχει 35 έτη και μέσο μισθό 1.300 ευρώ και επιπλέον δύο έτη στον ΕΦΚΑ.
■ Εάν με τα δύο έτη θεμελιώσει στο Δημόσιο δικαιούται: εθνική σύνταξη 384+ ανταποδοτική 670 ευρώ (1.800×37,2%)+προσαύξηση ΕΤΑΑ 682 ευρώ (35×1,5%x 1.300): σύνολο 1.736 ευρώ.
■ Εάν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο ΕΤΑΑ δικαιούται: εθνική 384+ ανταποδοτική 484 (1.300×37,2%)+προσαύξηση Δημοσίου 945 (35×1,5%x1.800): σύνολο 1.813.

Παράδειγμα 2
Εστω ότι ο ίδιος ασφαλισμένος θεμελιώνει και στους δυο πρώην φορείς, στο Δημόσιο με 37 έτη και με μέσο μισθό 1.800 ευρώ και στο ΕΤΑΑ, επίσης, με 37 έτη και με μέσο μισθό 1.300 ευρώ. Τότε θα γίνουν τρεις υπολογισμοί και θα του χορηγηθεί το πιο συμφέρον ποσό 1.867 ευρώ:
■ Α΄ υπολογισμός: εθνική σύνταξη 384+πρώτη ανταποδοτική 670 (1.800×37,2%)+ δεύτερη ανταποδοτική 484 (1.300×37,2%): σύνολο 1.538 ευρώ.
■ Β΄ υπολογισμός: εθνική σύνταξη 384+670 ανταποδοτική Δημόσιο (1.800×37,2%)+ προσαύξηση ΕΤΑΑ 721 (37×1,5%x1.300) σύνολο 1.775 ευρώ
■ Γ΄ υπολογισμός: εθνική σύνταξη 384+484 ανταποδοτική ΕΤΑΑ (1.300×37,2%)+ προσαύξηση Δημόσιο 999 (37×1,5%x1.800): ΕΤΑΑ σύνολο 1.867 ευρώ.

8Ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων συνταξιοδότησης
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων. Οσοι ετοιμάζονται να συνταξιοδοτηθούν πρέπει να γνωρίζουν:
1) Το δικαίωμα σύνταξης γήρατος αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνα της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
2) Η αίτηση κύριας σύνταξης δεν συνιστά κατοχύρωση και της επικουρικής. Αν και το δικαίωμα επικουρικής σχετίζεται με την έκδοση της κύριας σύνταξης, η χορήγηση, όμως, της σύνταξης αρχίζει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
Συνεπώς, στην ίδια ημερομηνία με την αίτηση για την κύρια σύνταξη στον ΕΦΚΑ υποβάλλουμε και για την επικουρική στο ΕΤΕΑΕΠ. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν αγνοηθεί ή καθυστερήσει η αίτηση, χάνονται αναδρομικά χρηματικά ποσά.
3) Για τον τ. ΟΓΑ απαιτείται προσοχή στον χρόνο ασφάλισης για τα έτη 1988- 1997. Ο χρόνος που προσμετρά στην κύρια ασφάλιση του τ. ΟΓΑ είναι από το 1998 και εφεξής. Ο χρόνος μεταξύ 1988-1997 θεωρείται προαιρετικός και δύναται να αξιοποιηθεί τόσο για τη συμπλήρωση της επικουρικής όσο και της κύριας. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται αίτηση του συνταξιούχου.

9Σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων
Οσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για σύνταξη (υπό όρους και με εισοδηματικά κριτήριο) λαμβάνουν 360 ευρώ εφόσον έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 67 ετών και ο/η σύζυγος δεν λαμβάνει σύνταξη. Η αίτηση υποβάλλεται στον τ. ΟΓΑ- ΟΠΕΚΑ.

10Ποιοι εργαζόμενοι συνταξιούχοι δεν υφίστανται περικοπές
Οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται οφείλουν να το δηλώσουν στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ. Η σύνταξη μειώνεται κατά 60% γι’ αυτό το χρονικό διάστημα. Εάν δεν το δηλώσουν, τότε καταλογίζονται σε βάρος τους ποσά που έπρεπε να παρακρατηθούν, με ετήσιο επιτόκιο 4,56%. Προσοχή, όμως! Δεν περικόπτονται οι συντάξεις:
■ Των συνταξιούχων από 1ης Ιανουαρίου 2017 του τ. ΟΓΑ που συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Το νέο πλαίσιο του νόμου θα ισχύσει για όσους συνταξιοδοτηθούν από 1ης Ιανουαρίου 2025.
■ Των λοιπών συνταξιούχων έως 12 Μαΐου 2016, οι οποίοι αποκτούν εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
■ Των συνταξιούχων μετά τη 13η Μαΐου 2016, που αποκτούν ετήσιο εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας ύψους έως 4.923,12 ευρώ.
■ Των συνταξιούχων που λαμβάνουν αμοιβές από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς και όσων λαμβάνουν αμοιβές που δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές.

11Οροι και προϋποθέσεις για πλήρη και μειωμένη κύρια σύνταξη γήρατος
Για την κύρια σύνταξη γήρατος απαιτούνται δύο βασικές προϋποθέσεις: α) η συμπλήρωση ενός ορισμένου ορίου ηλικίας και β) η πραγματοποίηση ενός αριθμού ημερών στην ασφάλιση.

Συγκεκριμένα, για τη λήψη πλήρους κύριας σύνταξης γήρατος απαιτούνται:
■ Η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας και τουλάχιστον 4.500 ημερών ασφάλισης (15 έτη) ή
■ η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 12.000 ημερών ασφάλισης (40 έτη) ή
■ η συμπλήρωση του 62ου έτους και 4.500 ημερών ασφάλισης, εκ των οποίων οι 3.600 σε Βαρέα και Ανθυγιεινά.
Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 62ου ηλικιακού έτους και τουλάχιστον 4.500 ημερών ασφάλισης (15 έτη).
Το ποσό της σύνταξης εξαρτάται από τα εξής δεδομένα:
■ Για τη λεγόμενη εθνική σύνταξη (384 ευρώ) απαιτούνται 20 έτη ασφάλισης και 40 έτη παραμονής στην Ελλάδα ή 15 έτη ασφάλισης (345,60 ευρώ).
■ Για την ανταποδοτική καθοριστικό ρόλο παίζει η βάση (ο συντελεστής) του συνολικού χρόνου ασφάλισης και του μέσου μισθού των αποδοχών από το 2002 έως τη συνταξιοδότηση. Επιπλέον, χορηγούνται προσαυξήσεις για όσους καταβάλλουν μεγαλύτερες του 20% ασφαλιστικές εισφορές (όπως οι εργαζόμενοι στα ΒΑΕ, στις ΔΕΚΟ και στις τράπεζες, όσοι λαμβάνουν 13ο και 14ο μισθό, καθώς και όσοι έχουν παράλληλη ασφάλιση).